Báo lỗi trên Wikipedia tiếng Việt.

[Trần Hoàng Dũng]

bài luân trùng gốc của khương có vài điểm sai, đã được chỉnh sửa trước khi đăng trên SHVN. Tại sao khi mang qua wilki kô chịu coi lại, dò cho thật kỹ lưỡng, để bây giờ bên đó còn y nguyên các lỗi cơ bản.

 

[Cao Xuân Hiếu]

Lát tôi sẽ sửa vì mấy hôm nay ko để ý topic này. Lần sau bác muốn nhanh thì @ hoặc PM mới tới kịp.

Mà tại sao bác ko vào thẳng trong wiki mà sửa. Dù bác ko muốn log in vào thì vẫn sửa đựoc mà. Bây giờ wiki cũng đã có bộ gõ tiếng Việt rồi.

 

[Trần Hoàng Dũng]

như đã nói, bài này tôi đã sửa kỹ lưỡng trước đăng trên SHVN. Xem bản đăng trên SHVN sẽ thấy.

Tôi không muốn tham gia vào Wiki vì ở trên SHVN, tốc độ 1 ngày/bài,
với ?1 bài như Luân trùng vừa rồi, tôi mất 30 phút để đọc bản gốc và sửa (bài trình diện kháng nguyên gần như viết lại) mà còn chưa ưng ý, huống chi trên Wiki kô biết bao nhiêu mà lần. Quý hồ tinh bất quý hồ đa.

 

[Cao Xuân Hiếu]

việc tham gia trên wiki đâu có hạng mức bao nhiêu bài / ngày. Chỉ là em ko hiểu tại sao anh phải chờ 48h để một ng khác làm cái việc mà anh có thể làm nó trong vòng 2 min.

Nếu anh thấy trên wiki sai, anh sửa lại theo ý anh, nếu tốt hơn, anh viết vào phần thảo luận của bài đấy là tôi sửa như vậy vì 1 là , 2 là ... OK?

 

[ruanhocon]

việc tham gia trên wiki đâu có hạng mức bao nhiêu bài / ngày. Chỉ là em ko hiểu tại sao anh phải chờ 48h để một ng khác làm cái việc mà anh có thể làm nó trong vòng 2 min.

Nếu anh thấy trên wiki sai, anh sửa lại theo ý anh, nếu tốt hơn, anh viết vào phần thảo luận của bài đấy là tôi sửa như vậy vì 1 là , 2 là ... OK?

, các anh dạo này đều bận bịu cả, thời gian để đọc và sửa một lần là cũng chiếm thời gian rồi... thôi thì lần sau anh Khương nhớ tạ lỗi với cả hai anh ý đấy nhé..
thế nhé,
em ruanhocon

 

[Trần Hoàng Dũng]

kô, tôi đâu có cần tạ ơn tạ lỗi gì đâu, tôi chỉnh sửa vì đơn giản tôi muốn bài đăng trên SHVN phải không có những sai sót khoa học cơ bản.

Còn trên Wiki, tôi nói rồi, tôi kô thích kiểu họat động này, vì ai cũng có quyền thò tay thò chân vào sửa bài, đúng hay sai ai là người chịu trách nhiệm và bảo chứng?

Sỡ dĩ tôi nhắc cho sửa bài để nói rằng: đưa bài lên wiki mà kô có khả năng đọc và phát hiện các chỗ sai thì thà là đừng có đưa, đưa như thế ... chết học sinh, sinh viên như chơi. Duy trì Wiki là chuyện khó, còn muốn biến nó thành nơi đáng tin cậy về mặt khoa học lại càng khó hơn. Cho đến nay bản thân tôi từ khá nhiều ví dụ liên quan đến Wiki, tôi thấy nơi này chưa gây cho tôi chút tin tưởng nào. Nói cách khác, các kiến thức trên đó chưa đủ độ tin cậy để tui tham khảo khi cần thiết.

 

[Cao Xuân Hiếu]

Còn trên Wiki, tôi nói rồi, tôi kô thích kiểu họat động này, vì ai cũng có quyền thò tay thò chân vào sửa bài, đúng hay sai ai là người chịu trách nhiệm và bảo chứng?

thật tiếc. Nhưng cũng đành chịu thôi.

Sỡ dĩ tôi nhắc cho sửa bài để nói rằng: đưa bài lên wiki mà kô có khả năng đọc và phát hiện các chỗ sai thì thà là đừng có đưa, đưa như thế ... chết học sinh, sinh viên như chơi. Duy trì Wiki là chuyện khó, còn muốn biến nó thành nơi đáng tin cậy về mặt khoa học lại càng khó hơn. Cho đến nay bản thân tôi từ khá nhiều ví dụ liên quan đến Wiki, tôi thấy nơi này chưa gây cho tôi chút tin tưởng nào. Nói cách khác, các kiến thức trên đó chưa đủ độ tin cậy để tui tham khảo khi cần thiết.

Tôi cũng tâm niệm và cố gắng để tạo được sự tin cậy về thông tin trên Wiki. Tôi ko ngại nếu ai đó yêu cầu tôi sửa thông tin trên Wiki. Tuy nhiên, tốt nhất là post nó vào Thread của wiki trên mục Thuật ngữ. Như vậy tôi có thể nhận được thông tin ngay mà ko cần đọc hết các topic trên SHVN.

.

 

[Đinh Văn Khương]

Mục đích viết những bài trên box ST&DDSH thì em cũng nói rồi và anh Vietbio thấy dùng được cái nào thì dùng thôi. Thực ra thì em cố gắng dành khoảng 45 - 90 phút buổi trưa hoặc tối nếu có thể vừa dịch và chat với bạn bè, trong giờ hành chính thì chịu, không đi học thì cũng chẳng ngồi mà dịch được. Những bài nào được THD sửa giúp em đều có xem lại và cố gắng hoàn thiện dần khả năng dịch của mình. Khi nào thấy đủ tự tin thì sẽ tính tiếp!

 

[Đinh Văn Khương]

Rùa nhỏ à, sao lại bảo anh tạ lỗi, tạ ơn thì có chứ lỗi gì ở đây! Khi nào 2 ông ấy mà rảnh về tới Nha Trang này thì chắc anh cũng có đủ beer để mà tiếp hai ông cho tới khi nào không phân biệt được đâu là bờ đâu là biển thì thôi ? !

 

[ruanhocon]

kô, tôi đâu có cần tạ ơn tạ lỗi gì đâu, tôi chỉnh sửa vì đơn giản tôi muốn bài đăng trên SHVN phải không có những sai sót khoa học cơ bản.

Còn trên Wiki, tôi nói rồi, tôi kô thích kiểu họat động này, vì ai cũng có quyền thò tay thò chân vào sửa bài, đúng hay sai ai là người chịu trách nhiệm và bảo chứng?

Sỡ dĩ tôi nhắc cho sửa bài để nói rằng: đưa bài lên wiki mà kô có khả năng đọc và phát hiện các chỗ sai thì thà là đừng có đưa, đưa như thế ... chết học sinh, sinh viên như chơi. Duy trì Wiki là chuyện khó, còn muốn biến nó thành nơi đáng tin cậy về mặt khoa học lại càng khó hơn. Cho đến nay bản thân tôi từ khá nhiều ví dụ liên quan đến Wiki, tôi thấy nơi này chưa gây cho tôi chút tin tưởng nào. Nói cách khác, các kiến thức trên đó chưa đủ độ tin cậy để tui tham khảo khi cần thiết.

Anh vietbio ạ, em cũng có cùng suy nghĩ như anh lonxon lần này... ?Em hoàn toàn ko hiểu cái vụ wiki này, riêng việc ai sửa gì thì sửa, ko biết đằng nào mà lần thì làm sao có thể sử dụng nó như một TLTK chính thống được. Mình tin cái gì???

Có thể em ko hiểu bên Wiki bằng anh vietbio, nhưng nếu mình kêu gọi mọi người tham gia bên wiki đó mà để lại cho người ta một chồng câu hỏi và ko có lời giải đáp rõ ràng thì... ko hay lắm, đúng ko ạ?

p/s Anh khuongaquatic đừng quên em đó nha, vụ nào mời các anh ý là em cũng có mặt đấy...

 

[Cao Xuân Hiếu]

Em hoàn toàn ko hiểu cái vụ wiki này, riêng việc ai sửa gì thì sửa, ko biết đằng nào mà lần thì làm sao có thể sử dụng nó như một TLTK chính thống được. Mình tin cái gì???

thực ra, câu hỏi này đã được hỏi và trả lời ở rất nhiều nơi và chứng minh bằng nhiều cách khác nhau.

VD. trong ?Các câu thường hỏi (FAQ) có phần về độ ổn định và chất lượng bài viết trên Wiki

Một số ng sử dụng những con số thống kê để ghi nhận, nhưng theo tôi ko đáng tin tưởng lắm. Tôi xin mời tất cả mọi ng đã đọc bài viết này cùng tham gia 1 survey nhỏ để cùng tìm hiểu về Wiki.

Thời gian: từ hôm nay thứ 6 đến hết chủ nhật (hoặc kéo dài hơn tùy ý). Trong thời gian survey tôi (vietbio trên cả SHVN và Wiki) chỉ đóng vai trò quan sát và giải thích cho mọi ng. Mỗi ng làm 3 động tác sau:

1. Vào trang này Những thay đổi gần đây. Xem 5 sửa đổi (trên bài viết ko tính phần thảo luận) (trong đó ít nhất có 1 sửa đổi là viết mới có chữ M ở đầu) của ít nhất 3 thành viên khác nhau (trong đó ít nhất có 1 thành viên ko đăng ký chỉ có số IP). Ghi lại xem theo khả năng của mọi ng, bao nhiêu sửa đổi trong số 5 sửa đổi đó là sai.

2. Vào trang này Trang ngẫu nhiên với trình độ của mình xác định có bao nhiêu lỗi (bao gồm cả lỗi chính tả và ngữ nghĩa)

3. Mỗi ng thực hiện 3 sửa đổi, 1 sửa đổi hợp lý (theo logic của mình), 1 sửa đổi theo hướng làm sai (theo hiểu biết của mình) và 1 sửa đổi phá hoại (để bất cứ ai nhìn chú ý cũng sẽ thấy) rồi ghi lại ở đây.

Chúng ta sẽ cùng biểu quyết trong cái poll để cùng chờ xem kết quả. Mong mọi ng nhiệt tình tham gia. Bất cứ ai bị block IP vì survey sẽ được tôi mở khóa sau hôm chủ nhật. Chúc mọi ng vui vẻ.

 

[Cao Xuân Hiếu]

Vì mọi ng ko ai có ý định tham gia survey cả, tuy nhiên lại vẫn hoài nghi về câu trả lời của survey. Vậy tôi copy 1 đoạn trả lời cho các ý mà mọi ng thắc mắc.

''Một đại từ điển bách khoa trực tuyến có thể giúp công việc tìm kiếm thông tin trên web của bạn dễ dàng và thú vị hơn. Nhưng bạn có dám chắc những thông tin viết ra trên đấy thực sự đáng tin cậy, khi bất cứ ai truy cập được vào đó cũng có quyền biên tập và chỉnh sửa theo ý mình?''

Cố gắng khắc phục "lỗ hổng" này là Wikipedia, một website từ điển bách khoa Internet, nơi hội tụ kiến thức về đủ thứ trên trời dưới biển, sản phẩm của hàng ngàn người đóng góp, không kể trình độ giáo dục và vị trí địa lý. Trong toàn bộ dự án này, có tới gần một triệu bài báo hoặc từ khoá, chạy trên 25 máy chủ và lượng truy cập tăng gấp đôi sau mỗi tháng.

Tạo một cộng đồng xây dựng "giá trị dài lâu"

Phiên bản tiếng Anh của Wikipedia được khai trương năm 2001 với khoảng 1,3 triệu từ khoá. Còn hiện nay, Wikipedia đã phát triển ra nhiều ngôn ngữ, động chạm đến đủ mọi khái niệm, từ Aaan (một tiểu thiên sứ trong tiếng Enochian, ngôn ngữ cổ đầy bí ẩn của thế kỷ thứ XVI) cho đến ZZ Top (một ban nhạc rock nổi tiếng trong thập niên 1970-1980 đến từ Texas).

Dựa trên Wikis, một phần mềm nguồn mở, từ điển bách khoa trực tuyến này cho phép bất cứ ai vào đọc thông tin đều có thể đồng ý, phản bác, bổ sung, biên tập, xoá bỏ hoặc thay thế bằng kiến giải của mình. Một trong những lý do chính để các tác giả sử dụng một hệ thống mở như vậy là vì muốn khuyến khích tất cả mọi người cùng tham gia và tăng cường tính tương tác giữa người sử dụng với kiến thức họ thu nhận được. "Phần mềm Wikis khuyến khích sự hợp tác. Đó là một cộng đồng giúp mọi người cùng xây dựng một giá trị lâu dài." - Jimbo Wales, người đồng sáng lập Wikipedia cho biết.

Mười năm trước, người ta nghĩ rằng Web là một dạng xã hội mở cửa, công khai và dân chủ, nơi tụ họp không chính thức của mọi người để trao đổi ý kiến, tự do thể hiện mình mà không phải chịu bất cứ sự cưỡng ép nào. Tuy nhiên, nhiều cộng đồng trực tuyến lại tràn ngập tình trạng kéo bè kéo phái, thù địch và làm nảy sinh nhiều cuộc "bút chiến".

Trong khi đó, Wikipedia được cho là "một điểm tập hợp" đúng nghĩa và thuần tuý, nơi những người có cùng mục đích được tự do bày tỏ ý kiến và chia sẻ hiểu biết, kiến thức, dù cho họ không nhất thiết phải nghĩ theo cùng một hướng.

Đối phó sao với những kẻ "phá hoại"?

Với rất nhiều người, ý nghĩ rằng bất cứ ai có thể đưa ra định nghĩa về "Học thuyết Hỗn mang" hay thay đổi những gì người khác đã viết là hết sức phi lý và lố bịch. ?

Họ thậm chí cũng có thể nghĩ rằng Wikipedia đang chào mời những kẻ "phá hoại" văn hoá trên mạng để huỷ hoại những định nghĩa truyền thống. Điều này thực sự đã xảy ra, nhưng những thứ "rác rưởi" chẳng thể tồn tại được lâu. "Chúng tôi có những chuyên gia trong các lĩnh vực cụ thể để theo dõi và giám sát các định nghĩa. Gần như tất cả những hành động phá hoại văn hoá đều bị xoá sổ trong vòng 10 phút." - Jimbo cho biết.

Chưa hết, Wikipedia còn có 300 nhà quản trị hệ thống tình nguyện để theo dõi và giám sát các từ khoá nhập vào. Hơn nữa, phần mềm Wikis còn cho phép lưu lại các phiên bản cũ của trang trước khi bị thay đổi, vì vậy định nghĩa cũ vẫn có thể dễ dàng được khôi phục.

Ngay cả những từ khoá nhạy cảm cũng được định nghĩa một cách cực kỳ "tế nhị". Chẳng hạn như với từ "khiêu dâm", sẽ không có bất cứ hình ảnh hay mô tả nào chi tiết mà thay vào đó là các ý nghĩa chính trị và lịch sử đằng sau nó. ?Nhưng dù từ khoá nhập vào có là gì đi nữa thì "tính mới" cũng là yếu tố được khuyến khích hàng đầu.

Trí tuệ tập thể theo Jimbo - người đồng sáng lập ra Wikipedia

Có lẽ mục tiêu cao nhất của Wikipedia không phải là xây dựng một nguồn thông tin tuyệt đối chính xác, với mọi định nghĩa chuẩn mực như ly như lau. Một bài báo gần đây trên tờ The Post Standard đã phê phán gay gắt ý tưởng đằng sau website này, cho rằng Wikipedia không đáng tin cậy, không được thẩm định vì bất cứ ai cũng có thể tham gia định nghĩa khái niệm.

Nhưng với những người ủng hộ Wikis, bài báo đó đã quên mất điểm chủ chốt quan trọng nhất: mục tiêu của Wikipedia là xây dựng niềm tin rằng con người có thể tôn trọng ý kiến của người khác trong một cộng đồng trực tuyến thực sự dân chủ và công khai, nơi những người tham gia không phá huỷ niềm vui của những người khác. "Tất cả chúng tôi đều hiểu: Những gì mình đang làm là nhân bản và đáng được tôn trọng." - Jimbo nói.

Cuối cùng, Wikipedia hoàn toàn không phải một cộng đồng trực tuyến lý tưởng kiểu "phong lưu, sành điệu". Trái lại, đó là một cộng đồng đang không ngừng xây dựng và mang tính xây dựng. "Chúng tôi không chỉ tạo ra một từ điển bách khoa tốt, mà còn tạo ra những công cụ tốt để ứng dụng xa hơn, rộng hơn trong các dự án cộng đồng khác." - Jimbo nói.

 

[ruanhocon]

Trí tuệ tập thể theo Jimbo - người đồng sáng lập ra Wikipedia

Có lẽ mục tiêu cao nhất của Wikipedia không phải là xây dựng một nguồn thông tin tuyệt đối chính xác, với mọi định nghĩa chuẩn mực như ly như lau. Một bài báo gần đây trên tờ The Post Standard đã phê phán gay gắt ý tưởng đằng sau website này, cho rằng Wikipedia không đáng tin cậy, không được thẩm định vì bất cứ ai cũng có thể tham gia định nghĩa khái niệm.

Nhưng với những người ủng hộ Wikis, bài báo đó đã quên mất điểm chủ chốt quan trọng nhất: mục tiêu của Wikipedia là xây dựng niềm tin rằng con người có thể tôn trọng ý kiến của người khác trong một cộng đồng trực tuyến thực sự dân chủ và công khai, nơi những người tham gia không phá huỷ niềm vui của những người khác. "Tất cả chúng tôi đều hiểu: Những gì mình đang làm là nhân bản và đáng được tôn trọng." - Jimbo nói.

Cuối cùng, Wikipedia hoàn toàn không phải một cộng đồng trực tuyến lý tưởng kiểu "phong lưu, sành điệu". Trái lại, đó là một cộng đồng đang không ngừng xây dựng và mang tính xây dựng. "Chúng tôi không chỉ tạo ra một từ điển bách khoa tốt, mà còn tạo ra những công cụ tốt để ứng dụng xa hơn, rộng hơn trong các dự án cộng đồng khác." - Jimbo nói.

Xin lỗi anh vietbio, em đang chạy "nước rút" nên ko có kịp đọc nhiểu... Phần trả lời này của anh đã phần nào sáng tỏ điều em nghĩ. Mục tiêu của wiki ko phải là xây dựng một nguồn thông tin tuyệt đối chính xác mà cao hơn thế là xây dựng niềm tin, tôn trọng ý kiến của tập thể...v.v.v. Không ai phủ nhận việc này cả anh vietbio ah.

Nhưng quay lại việc coi wiki là một tài liệu tham khảo cho hs, sv.
- Nếu ko chính xác, thì liệu có thành tài liệu để tham khảo ko???
- Em lấy một ví dụ rất đơn giản thế này nhé. Nếu một học sinh vào wiki để lấy TLTK, lại lấy đúng vào lúc một ai đó vừa sửa sai xong... chưa có ai đứng ra sửa chữa ngay lúc đấy.. thì sẽ thế nào??? v.v.v (Có thể là negative thinking, nhưng ví dụ mà.. )

Thôi, hy vọng với thời gian tới, em sẽ có dịp đọc và hiểu nhiều hơn về wiki... khi ấy chắc sẽ ko làm anh vietbio mất thời gian thế này nữa.

thế nhé,
em ruanhocon.

 

[Cao Xuân Hiếu]

Nhưng quay lại việc coi wiki là một tài liệu tham khảo cho hs, sv.
- Nếu ko chính xác, thì liệu có thành tài liệu để tham khảo ko???
- Em lấy một ví dụ rất đơn giản thế này nhé. Nếu một học sinh vào wiki để lấy TLTK, lại lấy đúng vào lúc một ai đó vừa sửa sai xong... chưa có ai đứng ra sửa chữa ngay lúc đấy.. thì sẽ thế nào??? v.v.v (Có thể là negative thinking, nhưng ví dụ mà.. )

Anh có 1 lời khuyên với HS, SV là đừng tin 100% vào bất kỳ nguồn tài liệu tham khảo nào dù là SGK, lời GV hay từ điển. Nếu học 1 cách thụ động những gì đọc được thì sẽ ko tiếp nhận được kiến thức cập nhật và chính xác. Hay kiểm tra và hoài nghi tất cả những thông tin mà mình tiếp nhận lần đầu.

-> trở lại việc Wiki, khi đọc 1 bài viết trên Wiki thì nên

1. xem luôn phần thảo luận. Phần này thường chứa các tranh luận liên quan đến bài viết, giá trị của những tranh luận còn lớn hơn bài viết ở một số khía cạnh.

2. xem phần lịch sử để biết có những sửa đổi nào vừa tiến hành trong thời gian ngắn ko? sửa đổi là thuộc cá nhân nào? có chú thích rõ ràng ko? -> nếu thắc mắc vào sửa đổi của thành viên nào thì vào trang thảo luận thành viên đó để đòi có lời giải thích rõ ràng. Những thảo luận này sẽ hiện ra ngay khi thành viên đó đăng nhập.

VD. http://vi.wikipedia.org/wiki/Thảo_luận_Thành_viên:Doc_Taxon

3. Xem phần tài liệu tham khảo hoặc liên kết ngoài của từng bài viết, những liên kết này ko chỉ cung cấp thêm thông tin mà còn xác nhận tính trung thực của bài viết

4. Xem phần liên kết với các ngôn ngữ lớn (tiếng Anh, tiếng Đức) hoặc ngôn ngữ bản địa (ví dụ muốn biết về Hồ Chí Minh thì nên xem tiếng Việt)

->anh giải thích cho em chắc cũng sẽ nhiều ng khác cũng thắc mắc nhưng ko dám hỏi. Tiện đôi đường.