Giúp nhau dịch tài liệu

[Nguyễn Ngọc Lương]

Theo tôi trong quá trình dịch tài liệu, ngoài những thuật ngữ chuyên môn còn có những từ hay dùng trong văn khoa học. Việc dịch những từ này cũng là một vấn đề nhức đầu. Vì vậy tôi đề nghị chúng ta hãy post lên đây những từ mà chúng ta tự tìm ra nghĩa tiếng Việt không có trong từ điển.
Một ví dụ mà tôi có thể đưa ra là từ postulate: tôi vẫn chưa hài lòng với nghĩa tiếng Việt của từ này, có ai dịch ra được không?
Một từ khác là mediate: tôi dịch được là chi phối hoặc là quyết định, hoặc là ảnh hưởng
Hoặc có một từ trong nghiên cứu về sắc giác: Rayleigh match, tôi chẳng biết nên dịch từ match này như thế nào cả vì ở VN chưa có nhiều nghiên cứu sâu về sắc giác.
Intermediate filament: dịch là tơ trung gian có được không? Tôi tạm dịch vậy vì trong sách giáo khoa VN không thấy đề cập đến mà chỉ có microtubule và microfilament.
Xin mời đóng góp bài!

 

[Dương Văn Cường]

Drosophilia, ý kiến của bạn rất hay. Nhưng chỉ đưa từ không thôi thì khó lắm. Những từ khó thì điều cần nhất là văn cảnh của nó.

Dịch theo ý hiểu, hay đúng hơn là đọc cho hiểu rồi viết theo ý mình cũng là một cách.

 

[Nguyễn Xuân Hưng]

Tôi đồng ý với dontcry nếu có thể thì nên đưa cả câu. Hơn nữa có những thuật ngữ mới chưa có trong từ điển vì vậy tốt nhất cứ để nguyên hoặc dịch ra tiếng Việt nhưng cái từ gốc của nó cho vào trong ngoặc đơn.
Từ postulate của Drosophilia nếu tôi không nhầm thì có thể dịch là tiên đề.

 

[Trần Ngô Định Công]

Tôi thì thấy đồng ý với cả hai. Phần lớn đều nên đọc hiểu sau đó diễn đạt lại theo ý mình. Như thế sẽ có rất nhiều cái lợi cho bản thân mình, lại vừa làm tăng dần sự tự tin và mức độ hiểu tài liệu. Nhưng có những từ mà .... có đọc mãi cũng không hiểu . Lúc này cũng vẫn phải nhờ đến siêu cao nhân thôi. Rốt cuộc là, ai không thể dịch từ, hay cụm từ nào thì hỏi. Chứ không "cho không biếu không". Điều này cũng giúp cho người nhận giúp đỡ trân trọng thông tin mà thành viên khác đã cung cấp!

 

[Nguyễn Ngọc Lương]

thì cứ như vậy đi. Tức là khi tự mình tìm ra được cách dịch từ đó mà không thấy nó có trong bất cứ từ điển Anh Việt nào thì có thể gửi lên đây cùng với câu chứa từ đó.
Trong tiếng Anh hàng ngày có từ address vẫn làm tôi không thế nào dịch cho xuôi. Ví dụ trong câu:
your essay hasn't address the main issue.
nếu address = nêu bật thì cũng không đúng, xử lý cũng không được. Có ai giúp tôi được không?

 

[Dương Ngọc Cường]

Your essay hasn't address the main issue: Bài luận của bạn chưa đưa ra (chỉ ra) được vấn đê chính.

Từ address được dùng khá nhiều trong văn phong khoa học, đặc biệt trong các bản tin khoa học và các bài báo. Thông thường, nghĩa của từ này có thể hiểu theo nghĩa tiếng Việt là: đưa ra, chỉ ra một vấn đề gì đó.

VD: The authors also addressed new analytical methods in this research: Các tác giả cũng đưa ra được những phương pháp phân tích mới trong nghiên cứu này.

 

[Nguyễn Xuân Hưng]

Đúng vậy, từ address gặp rất nhiều, có thể suy luận nôm na thế này, address = địa chỉ theo nghĩa thông thường. Địa chỉ là cái gì đó giúp ta nhận định, xác định được vị trí của ngôi nhà (theo nghĩa thông thường). Cho nên trong các ngữ cảnh khác cứ hiểu address theo nghĩa kiểu như vậy.
Đôi khi đâu cần biết chính xác nghĩa của từ, chỉ cần hiểu cái từ đó nó hàm ý thế nào và dịch theo cách hiểu của ta cho xuôi thôi.

 

[Nguyễn Ngọc Lương]

không hẳn dịch address như vậy là đúng vì định nghĩa của address là: state the problem and decide how to deal with it. Nếu dịch như bạn thì mới là state the problem thôi
hoặc trong cụm từ address ourselves to the problem: có thể dịch tạm là tập trung xử lý vấn đề đó. Nhưng tôi vẫn thấy áy náy. Có bạn nào cao thủ giúp tôi dịch với.
Tuy nhiên bạn dịch "chỉ ra" cũng là một gợi ý hay. Có thể đôi khi người Anh cũng dùng từ không chính xác và ý họ chỉ là "chỉ ra" thay vì "address".

 

[Dương Ngọc Cường]

Nếu thích dịch chính xác thì dịch là giải quyết đê , vừa state the problem vừa decide how to deal with it .

Nói chung là cứ tùy văn cảnh mà dịch thôi, không có máy móc quá, lại thành khô cứng và chẳng phải là tiếng Việt nữa.

Chúc vui!

 

[Thành viên cũ]

Theo tôi thi dịch câu trên như sau:

Bài luận của bạn chưa đi vào vấn đề chính.

Vì ở đây có ý nói là chưa vào được vấn đề, nên tất nhiên là không thể giải quyết được.

Đó là ý kiến của tôi thôi. Mong các bạn góp ý nhé.

 

[Thành viên cũ]

Dịch hộ 2 đoạn này với:
Since Paleček discovered the electrochemical activity of nucleic acids, the electrochemical studies on the behaviors and recognition of DNA have attracted considerable attention, which have led to a series of voltammetric approach for rapid and inexpensive assays of DNA concentration and changes in structure
voltammetric

drug screening DNA sensors based on nucleic acid hybridization process have promoted the advancement of the diagnosis of genetic diseases, the detection of infectious agents, the measurement of differential genetic expression, forensic science, drug screening, and environmental monitoring.

 

[Nguyễn Ngọc Lương]

từ khi ông gì đấy khám phá ra các hoạt động điện hóa của nucleic acid thì những nghiên cứu về các hoạt tính và sự nhận dạng DNA đã thu hút sự chú ý đáng kể. Và nó đã dẫn đến một loạt các tiếp cận trắc điện thế đối với những phân tích nhanh và rẻ về nồng độ DNA và những thay đổi trong cấu trúc trắc điện thế
các bộ cảm biến sàng lọc thuốc dựa trên quá trình lai các nucleic acid đã thúc đẩy sự phát triển của công tác chuẩn đoán bệnh di truyền, phát hiện các thể truyền nhiễm, xác định các mức độ biểu hiện của các gene, khoa học giám định y khoa, sàng lọc thuốc và theo dõi môi trường.

Nói chung để nguyên tiếng Anh mà đọc thì tốt hơn nhiều.

 

[Cao Xuân Hiếu]

từ khi ông gì đấy khám phá ra các hoạt động điện hóa của nucleic acid thì những nghiên cứu về các hoạt tính và sự nhận dạng DNA đã thu hút sự chú ý đáng kể. Và nó đã dẫn đến một loạt các tiếp cận trắc điện thế đối với những phân tích nhanh và rẻ về nồng độ DNA và những thay đổi trong cấu trúc trắc điện thế
các bộ cảm biến sàng lọc thuốc dựa trên quá trình lai các nucleic acid đã thúc đẩy sự phát triển của công tác chuẩn đoán bệnh di truyền, phát hiện các thể truyền nhiễm, xác định các mức độ biểu hiện của các gene, khoa học giám định y khoa, sàng lọc thuốc và theo dõi môi trường.

Nói chung để nguyên tiếng Anh mà đọc thì tốt hơn nhiều.

Cám ơn Ruồi giấm. Tôi chỉ làm nó dễ hiểu hơn mà ko muốn thay đổi ý tưởng và thuật ngữ của dịch giả.

Since Paleček discovered the electrochemical activity of nucleic acids, the electrochemical studies on the behaviors and recognition of DNA have attracted considerable attention, which have led to a series of voltammetric approach for rapid and inexpensive assays of DNA concentration and changes in structure
voltammetric

Từ khi ông gì đấy khám phá ra các hoạt động điện hóa của nucleic acid thì ngày càng có nhiều nghiên cứu về các hoạt tính và sự nhận dạng DNA.
Và từ đó hàng loạt các cách tiếp cận trắc điện thế được đề xuất nhằm tìm ra những phép phân tích nhanh và rẻ về nồng độ cũng như những thay đổi trong cấu trúc trắc điện thế của phân tử DNA.

drug screening DNA sensors based on nucleic acid hybridization process have promoted the advancement of the diagnosis of genetic diseases, the detection of infectious agents, the measurement of differential genetic expression, forensic science, drug screening, and environmental monitoring.

Các bộ cảm biến sàng lọc thuốc dựa trên quá trình lai các nucleic acid đã đem lại các thành tựu của công tác chuẩn đoán bệnh di truyền, phát hiện các thể truyền nhiễm, xác định các mức độ biểu hiện của các gene, khoa học giám định y khoa, sàng lọc thuốc và theo dõi môi trường.

Các từ in đậm là những thuật ngữ cần chuẩn hóa. Xin mọi ng đưa ra các ý kiến của mình.

Một lưu ý nhỏ: trong tiếng Anh, ng ta thường sử dụng lối nói bị động nhưng trong văn nói và văn viết của mình thì thiên về câu chủ động hơn. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của tiếng Anh ngày càng nhiều nên hiện giờ rất nhiều bài dịch hoặc đôi khi trong giao tiếp ng ta sử dụng câu bị động. Đây cũng là nguyên nhân mà tại sao dịch sang tiếng Việt thường khó hiểu hơn để nguyên tiếng Anh.

 

[Nguyễn Đặng Thu Cúc]

Since Paleček discovered the electrochemical activity of nucleic acids, the electrochemical studies on the behaviors and recognition of DNA have attracted considerable attention, which have led to a series of voltammetric approach for rapid and inexpensive assays of DNA concentration and changes in structure
voltammetric

Từ khi ông gì đấy khám phá ra các hoạt động điện hóa của nucleic acid thì ngày càng có nhiều nghiên cứu về các hoạt tính và sự nhận dạng DNA.
Và từ đó hàng loạt các cách tiếp cận trắc điện thế được đề xuất nhằm tìm ra những phép phân tích nhanh và rẻ về nồng độ cũng như những thay đổi trong cấu trúc trắc điện thế của phân tử DNA.

drug screening DNA sensors based on nucleic acid hybridization process have promoted the advancement of the diagnosis of genetic diseases, the detection of infectious agents, the measurement of differential genetic expression, forensic science, drug screening, and environmental monitoring.

Các bộ cảm biến sàng lọc thuốc dựa trên quá trình lai các nucleic acid đã đem lại các thành tựu của công tác chuẩn đoán bệnh di truyền, phát hiện các thể truyền nhiễm, xác định các mức độ biểu hiện của các gene, khoa học giám định y khoa, sàng lọc thuốc và theo dõi môi trường.

Trời :wink: ?, đọc mà không hiểu mình đang đọc cái gì.
Em có vấn đề là đọc tiếng anh mà không dịch được sang tiếng Việt, vì không biết nghĩa của các từ chuyên ngành. Nhất là dạo học về tế bào, chẳng hiểu lysosome, centrosome sang tiếng Việt dịch như thế nào. Nhiều lúc thấy tên topic viết bằng tiếng Việt, em chẳng hiểu là đang nói cai' gì, đến lúc đọc mới vỡ ra. Ví dụ như "điện di", "khuyếch đại kí sinh" ... Chắc chừng nào gặp rắc rối sẽ mang lên đây nhờ các expert chỉ giáo thêm.

 

[vl-sinhoc]

Environmental Transect hiểu thế nào các bác nhỉ ??
Cảm ơn trước ạ

 

[Trần Hoàng Dũng]

dịch nghĩa thì là "đường cắt ngang môi trường" chứ còn hiểu thế nào hả, hè hè, để tra lại tự điển đã, có mấy cuốn về môi trừờng mà lỡ vứt đi đâu rồi.

 

[vl-sinhoc]

không hay ! ?

 

[Nguyễn Thanh Phong]

Environmental Transect hiểu thế nào các bác nhỉ ??
Cảm ơn trước ạ

Mình dịch liều là Chu vi mặt cắt hoặc Chu vi lớp cắt . Không biết thế nào ?8)

@ vl-sinhhoc = vatly ở bên vlvn àh ?

 

[vl-sinhoc]

Bunhia, mình là vatly đây

vl-sinhoc =vatly

 

[Trần Hoàng Dũng]

thế va-ly dịch chữ đó là gì??