Câu hỏi về gen.

[kraken94]

Năm nay em mới bắt đầu học về gen,cho em hỏi :Số nucleotit trên một gen bình thường có nhất thiết phải chia hết cho 3 (theo bộ 3 mã hóa) hay ko?Nếu có thì khi xảy ra đột biến như thêm cặp hay mất cặp thì khi dịch mã sẽ xảy ra hiện tượng gì?(lúc đó số nu ko chia hết cho 3 nữa)

 

[orion8x]

100% phải chia hết cho 3.
Nếu đoạn DNA bình thường là -AGG GGT GGC CGA GAC CCG- Mã hóa cho -Arg-Gly-Gly-Arg-Asp-Pro-
Nếu đột biến thêm cặp thành -AGG GGT GAG CCG AGA CCC G- mã hóa cho -Arg-Gly-Glu-Pro-Arg-Pro-.
Nó thay đổi hoàn toàn cấu trúc của chuỗi protein. Mất cặp cũng tương tự. Vì thế đoạn DNA đó kg đc coi là bình thường nữa, mRNA đc tạo thành sẽ bị tiêu hủy trước khi đc dịch mã thành protein. (Mà đoạn DNA mà kg tạo đc protein thì cũng kg đc coi là 1 gene nữa rồi ^^)

 

[Tuevu94]

số Nu của gen không nhất thiết phải chia hết cho 3:
+ Thành phần của 1 gen cấu trúc ở TB nhân thực bao gồm 3 vùng: vùng điều hòa, vùng mã hóa, vùng kết thúc. Trong đó chỉ có vùng mã hóa là mang các trình tự Nu quy định trình tụe a.a trong phân tử Pr.
+ trên 90% số gen ở TB nhân thực là gen phân mảnh, nghĩa là xen giữa đoạn trình tự mã hóa a.a (exon) có đoạn không mã hóa a.a (intron). Khi gen đc phiên mã, mARN có giai đoạn hoàn thiện, trong đó có giai đoạn cắt đoạn intron, sau đó mới qua màng nhân ra ngoài thực hiện dịch mã.
+ ở phân tử mARN hoàn chỉnh số Nu cũng không nhất thiết phải chia hết cho 3. Tín hiệu kết thúc ngoài 3 bộ 3 kết thúc (UAA UAG UGA) thì còn trình tự không mã hóa nằm cuối đầu 3' phân tử mARN, trong đó có đuôi poli A.
+ hiện nay các dạng bài toán về tìm số lượng Nu của gen từ sản phẩm là chuỗi polipeptit cho trước không còn ra nữa, nếu có ra thì cũng cho đk hợp lí, bây h thì các dạng bt đó chỉ còn ở 1 số sách cũ.

 

[Tuevu94]

@orion8x đọc bài của em xem có gì sai không!
Nếu đột biến ở đoạn Exon thì tức nhiên có sự thay đổi trong chuỗi polipeptit! Điều đó chứng minh đc j` cho câu hỏi?!
Nếu đột biến xảy ra ở vùng điều hòa hay đoạn Intron thì sao? thì chuỗi polipeptit không bị biến đổi (ý này có trong đề thi HSG QG)

 

[orion8x]

Đúng rồi. A chỉ nghĩ ng` đưa ra câu hỏi vừa bắt đầu học về gene nên những thứ cao cấp như e nói chưa đc học đâu. Với lại đọc đi đọc lại câu hỏi thì a nghĩ là ng hỏi đang tập trung về bộ 3 mã hóa nhiều hơn là cấu trúc gene.
Để a nói lại . Ở mức độ đơn giản, vùng mã hóa protein của 1 gene nhất thiết chia hết cho 3. Hay là: tổng số nucleotide trên 1 mRNA gene bình thường (khác với whole DNA gene) nhất định phải chia hết cho 3. Nếu đột biến (thêm/mất) xảy ra trên vùng này, hậu quả tất yếu là chúng ta sẽ có 1 chuỗi peptide hoàn toàn mới (như a lấy vd ở trên)

 

[orion8x]

Nếu đột biến ở đoạn Exon thì tức nhiên có sự thay đổi trong chuỗi polipeptit! Điều đó chứng minh đc j` cho câu hỏi?!

A cũng kg biết chứng minh cái gì ^^

Nếu đột biến xảy ra ở vùng điều hòa hay đoạn Intron thì sao? thì chuỗi polipeptit không bị biến đổi (ý này có trong đề thi HSG QG)

Xảy ra ở vùng điều hòa thì kg thay đổi chuỗi peptide, nhưng có thể tăng/giảm khả năng sản xuất mRNA. Nhưng đột biến ở intron thì hoàn toàn có thể thay đổi chuỗi peptide, thay đổi nhiều là đằng khác.

 

[bichphuong]

tổng số nucleotide trên 1 mRNA gene bình thường (khác với whole DNA gene) nhất định phải chia hết cho 3.

Câu này của bạn sai rồi đó, một mRNA gồm các vùng 5'UTR (5' untranslation region-vùng 5' không dịch mã) + vùng mã hóa cho Protein + vùng kết thúc (có đuôi PolyA). Những phần 5'UTR và đuôi Poly A không nhất định phải có số nu chia hết cho 3. Vì vậy không thể nói mRNA gene bình thường nhất định phải chia hết cho 3 được.

 

[bichphuong]

A cũng kg biết chứng minh cái gì ^^

Xảy ra ở vùng điều hòa thì kg thay đổi chuỗi peptide, nhưng có thể tăng/giảm khả năng sản xuất mRNA. Nhưng đột biến ở intron thì hoàn toàn có thể thay đổi chuỗi peptide, thay đổi nhiều là đằng khác.

Đột biến xảy ra ở vùng mã hóa cho protein (vùng Exon) thì mới làm thay đổi chuỗi polypeptide thôi, còn nếu đột biến xảy ra ở vùng không mã hóa cho protein (vùng Intron) thì đó là đột biến vô nghĩa, không ảnh hưởng gì đến chuỗi polypeptide, vì vùng này sẽ bị cắt bỏ trong quá trình trưởng thành của mRNA (ĐV nhân thật). Còn đột biến xảy ra ở vùng điều hòa thì có thể làm thay đổi khả năng tạo mRNA như bạn đã nói.

 

[kraken94]

Mình mới học gen nên cách đặt câu hỏi chưa thật chính xác,gây hiểu nhầm.Chỉ orion trả lời là đủ hiểu rồi.Thanks all

 

[Tuevu94]

@bichphuong: suy nghĩ trước khi nói nha! Thế nào là đột biến vô nghĩa? Trả lời câu hỏi đó trc khi viết tiếp.
@orion8x: em thấy trả lời như e không có gì sai cả chỉ có đột biến ở vùng promotor hay vùng operator thì mới làm tăng hay giảm khả năng biểu hiện của gen (có trong đề QG) mà chắc a cũng biết, operator và promoter đều thuộc vùng mã hóa của gen. Đột biến ở vùng exon thì có thể gây ra các kiểu đồng nghĩa, vô nghĩa hay là dịch khung. Còn đột biến xảy ra ở vùng intron, tức nhiên nếu không có gì đặc biệt thì cũng không làm thay đổi chuỗi polipeptit (đề QG)

 

[orion8x]

Mình mới học gen nên cách đặt câu hỏi chưa thật chính xác,gây hiểu nhầm.Chỉ orion trả lời là đủ hiểu rồi.Thanks all

Tại các bạn ấy học nhiều quá mới hiểu nhầm đấy chứ, a e ta học dốt nên hiểu nhau e ạ
@bichphuong/TueVu: Đã là đột biến xảy ra trong vùng gene thì chỗ nào cũng ảnh hưởng tới khả năng tổng hợp protein cả. Intron cũng có chức năng riêng của nó, nhiều khi đột biến 1 nucleotide ở intron là mất đi luôn cả đoạn mRNA ấy.

 

[truong369]

@orion8x: em thấy trả lời như e không có gì sai cả chỉ có đột biến ở vùng promotor hay vùng operator thì mới làm tăng hay giảm khả năng biểu hiện của gen (có trong đề QG) mà chắc a cũng biết, operator và promoter đều thuộc vùng mã hóa của gen. Đột biến ở vùng exon thì có thể gây ra các kiểu đồng nghĩa, vô nghĩa hay là dịch khung. Còn đột biến xảy ra ở vùng intron, tức nhiên nếu không có gì đặc biệt thì cũng không làm thay đổi chuỗi polipeptit (đề QG)

Cho hỏi cái chỗ in đậm.
Chỉ có khung đọc mở (ORF - open reading frame) chắc chắn chia hết cho 3. Nó đươc bắt đầu bằng bộ ba mở đầu, kết thúc bằng bộ ba...kết thúc ^^ (các phần mềm bioinformatic dùng nó làm nguyên tắc tìm Ò trên DNA). Đây là coding region - vùng được dịch mã thành polypeptide.

hình cấu trúc cơ bản một gene:
http://statistics.arizona.edu/courses/EEB600A-2003/lectures/lecture24/lecture24.html

 

[Tuevu94]

"operator và promoter đều thuộc vùng mã hóa của gen"
Cấu trúc gen ở TB nhân thực đc chia thành 3 vùng vùng mở đầu (vùng điều hòa), vùng mã hóa và vùng kết thúc, ở 1 số gen ở TB nhân thực vẫn có cấu trúc theo kiểu Operon, trong đó operator và promoter đều thuộc vùng mã hóa của gen!

 

[orion8x]

Nói tới gene khơi thì người ta chỉ hiểu đó là đoạn từ AUG ----> stop codon thôi. Đừng phức tạp lên thế....

 

[Tuevu94]

Nếu học để thi ĐH thì cũng phải biết promoter, operator là gì, nó nằm ở đâu. Cái đó có trong SGK mà!
A khi thì quá đơn giản, khi thì phức tạp hóa vđề.

 

[orion8x]

Thế xét trên sợi DNA dùng làm mẫu để tổng hợp mRNA, promoter và operon nằm ở đâu!?
(Kg hỏi chơi đâu)

 

[Tuevu94]

Xét ở Operon lac nhé, đầu tiên là Vùng promoter, tiếp theo là vùng operator tiếp sau là cụm gen cấu trúc (lac Z, lac Y, lac A).
Vùng promoter là nơi mà enzim phiên mã gắn vào; Vùng operator là vùng mà protein ức chế gắn vào. Khi có mặt chất cảm ứng, gen hoạt động phiên mã, ezim phiên mã chạy từ promoter, qua cả operator và cụm gen cấu trúc. Tức nhiên bản mã phiên cũng có cả trình tự đk mã hóa bởi vùng P và vùng O. Ở TB nhân thực nói chung không hình thành operon.

 

[orion8x]

1 điểm
Trên sợi dùng làm mẫu, chỉ có cụm gene cấu trúc (lac I A Y Z). Promoter và operon nằm trên sợi khác. Như a nói, khi nói về gene, ng ta chỉ nói tới đoạn từ AUG tới stop codon, vì nó nằm riêng trên 1 sợi độc lập với promoter và operon. Trừ những trường hợp nghiên cứu về các đột biến gây bệnh, thì chỉ thế thôi. Dơn giản sự việc đi.
P/s: Operon đc chứng minh có ở nhân thực từ 1990s.

 

[Tuevu94]

Anh rất đáng 1 điểm mới đúng ;( (ít nhất là nếu anh đang học cấp 3)
Trang 17, 18 SGK nâng cao lớp 12. Dòng thứ 6 từ trên xuống bắt đầu là vai trò của vùng operator và promoter. A đọc đi đã nha!

 

[JasonMraz]

Bạn mở lại cấu tạo về ADN hộ mình với =='.
ADN gồm gen cấu trúc và gen điều hòa.
Gen điều hòa ở trc còn cấu trúc ở sau.
Gen cấu trúc thì gồm 3 vùng, vùng điều hòa, vùng mã hóa và vùng kết thúc.
Giữa gen điều hòa và gen cấu trúc là vùng P và O.