Một bài tập di truyền thú vị

[Cao Xuân Hiếu]

Bạn Nguyen Van Phuong -hien dang hoc tai Lien Bang Nga có một bài toán di truyền khá thú vị sau

De bai:
O Dr. melanogaster duoc thuc hien mot phep lai giua cac con cai di hop mang chuyen doan NTS voi cac con duc khong mang chuyen doan va dong hop theo cac gen lan : al ,dp, b, pr,c-nam tren NST so II ; gen Sb –tren NST so III:

(hình vẽ ở file đính kèm)

Ket qua cua phep lai nhu sau( chi dua ra cac goc cua kieu cac kieu gen cac ca the ):
?
Sb ? ? ? ? ? ? ? ?: 566 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?kieu hoang dai : 164
al dp b pr c ? : 303 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?al dp b pr c Sb ? :67
al Sb ? ? ? ? ? ?: ?13 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?al ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?: 2
dp b pr c ? ? ? : 8 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?dp b pr c Sb ? ? ? ?:4
al dp Sb ? ? ? ?: 9 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?al dp ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?:5
b pr c ? ? ? ? ? ?: 9 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?b pr c Sb ? ? ? ? ? ? ?: 6
c Sb ? ? ? ? ? ? ?: ?203 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? c ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? :47
al dp b pr ? ? ?: 133 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?al dp b pr Sb ? ? ? ?: 41
al c Sb ? ? ? ? ?: 4 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? al b pr c Sb ? ? ? ? : ?2
dp b pr ? ? ? ? ?:3 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? al ?c ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?: 3
al dp c Sb ? ? : 5 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? dp b pr Sb ? ? ? ? ? : 5
b pr ? ? ? ? ? ? ? : 6 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?al dp c ? ? ? ? ? ? ? ? : 4

Hay xac dinh tan so tai to hop giua cac gen noi tren va dua vao ket qua do hay lap ban do di truyen.

tôi muốn bạn Phương khẳng định lại tính chính xác của đề bài. Và liệu phần số liệu có thể viết lại như sau ko?:

Sb ? ? ? ? ? ? ? ?: 566 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?kieu hoang dai (+) : 164
al dp b pr c (+) ? ? : 303 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? al dp b pr c (Sb) ? :67
al ?+ + + + (Sb) ? : ?13 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?al + + + + (+) ? ? : 2
+ dp b pr c ?(+) ? ?: 8 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?+ ?dp b pr c (Sb) ? :4
al dp + + + (Sb) ? : 9 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?al dp + + + (+) ? ?:5
+ + ?b pr c (+) ? ? ?: 9 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?+ + ? b pr c (Sb) ? : 6
+ + + + ?c (Sb) ? ?: ?203 ? ? ? ? ? ? ? ? ?+ + ?+ ?+ ?c (+) ? ? :47
al dp b pr + (+) ? ?: 133 ? ? ? ? ? ? ? ? ? al dp b pr + (Sb) ? ? : 41
al + + + ?c (Sb) ? ?: 4 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? al + ?b pr c ?(Sb) ? ? ?: ?2
+ dp b pr + (+) ? ?:3 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?al + + + ?c (+) ? ? ? ?: 3
al dp + + c (Sb) ? ?: 5 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? + dp b pr + (Sb) ? ? : 5
+ + ? b pr + (+) ? ?: 6 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? al dp + + c (+) ? ? ? : 4


nếu viết rõ ra như vậy ko biết bạn Phương hoặc các bạn khác có lời giải cho bài toán này ko? Lưu ý, gene Sb tôi để trong ngoặc đơn vì nó nằm trên NST 3 và phân ly độc lập với các gene trên NST 2.

PS. bài toán này thú vị vì nó có tính thực tế cao đối với những ng làm mapping. Nó khác với các bài toán di truyền lai trong bộ đề luyện thi ĐH ở VN thường chỉ mang nặng việc tính toán, áp dụng công thức.

 

[Nguyễn Văn Phương]

Em cam on anh Hieu da post de bai toan nay len dien dan.Day la mot bai toan rat thu vi va cung hoc bua thuoc chuong trinh cua bo mon "Di truyen hoc te nao".Bai toan nay lien qua den phan chuyen doan nhiem sac the (translocation).Em van chua co cach giai triet de ,vi vay dua len dien dan de cac anh chi va cac ban cung tham gia.Xin cam on!

 

[Cao Xuân Hiếu]

Phương có thể giải thử theo lộ trình

1. xác định tổng số cá thể F2

2. Như đã nói ở trên NST II, III là phân ly độc lập nên bài toán viết lại giống như SGK VN là AaBb x aabb. Kết quả là 1:1:1:1. Từ đó viết lại số liệu F2 chỉ xét với NST II

3. giả sử như trật tự các gene trên NST II như hình vẽ là đúng (cái này ko đúng thì mình tính bằng số liệu sẽ thấy )

em sẽ thấy ở đây đã ghi nhận có cả hiện tượng trao đổi chéo đơn, và trao đổi chéo kép diễn ra

al x dp x b x pr x c

al x dp ?b ?pr x c

al ?dp x b ?pr x c

lấy thằng al làm gốc lần lượt xác định khoảng cách di truyền (cM) từ al đến dp, .. có cộng cả trường hợp trao đổi chéo kép dựa theo công thức hướng dẫn dưới đây

http://users.rcn.com/jkimball.ma.ultranet/BiologyPages/T/ThreePointCross.html

Khi giải xong thì nên biểu quyết xem có nên post lời giải tại đây hoặc để mỗi ng tự thử sức mình ?

 

[Nguyễn Văn Phương]

Em cảm ơn anh Hiếu đã chỉ cho em cách giải ,nhưng em nghĩ không đơn giản như vậy.Có nghĩa là công thức mà anh đưa cho em trong link kèm chỉ áp dụng cho các trường hợp đơn giản hơn.Ví dụ như chỉ tinh khoảng cách giữa các gene trong nhóm liên kết va dưa vào đó để lập nên bản đồ di truyền của nhóm liên kết.Cách này thì ai đã học qua chương trình Sinh học đại cương cũng đều biết.
? ?Bài tập em gửi anh có một chút phưc tạp hơn nữa là phải xác định đoạn chuyển đoạn mang theo những gene nào và cần tính tần số trao đổ chéo cho các gene còn lại cho mỗi trường hợp.
? Tổng hợp lại sẽ tìm được khoảng cách tương đối giữa các gene. Nhưng trong trường hợp này bản đồ di truyền rất đặc trưng cho trường hợp có chuyển đoạn giữa các NST không tương đồng.(em đã tìm được cách giải bài này).


? Rất tiếc là trên diễn đàn không có ai tham gia giải bài này ngoài anh và em xem xét đến.
? Nếu ai có hưng thú với bài này hãy thử sức nhé!!!!!!!!!

 

[Cao Xuân Hiếu]

Em đã tìm được cách giải là tốt rồi. Cái công thức anh đưa trong link là công thức tổng quát. Thực ra nếu trong tính huống thực nghiệm, ng làm mapping chỉ việc nhập số liệu vào 1 bảng excell mà công thức đặt chuẩn là có thể có các chỉ số đó nhanh chóng. Hiện giờ phần mềm anh hay là cho việc này là Map Manager. Đây là ?1 phần mềm free nếu em giải rồi thì tải thử phần mềm, nhập data và check kết quả đi.

Chúc vui vẻ,

 

[Nguyễn Văn Phương]

Anh Hieu co the cho em cai link ve phan men Map Manager duoc khong a? Em cam on anh!