Văn Tấn Đình
Senior Member
anh chị có thể giúp em
Cấu trúc chi tiết của các loại bào tử của vsv(ngoại bào tử, nội bào tử,bào tử đốt...)
?
?8)
Cấu trúc chi tiết của các loại bào tử của vsv(ngoại bào tử, nội bào tử,bào tử đốt...)
?
?8)
Cấu tạo bào tử của VSV
- Thread starter Văn Tấn Đình
- Start date
Huỳnh Như Ngọc Hiển
Senior Member
Tìm trong sách ?tham khảo chưa ? Chưa thì search "spore". Hãy tự cứu lấy mình trước khi nhờ người khác cứu.
Trần Ánh Hồng
Senior Member
Nói về bào tử thì nhiều lắm đó , mình cũng không biết đầy đủ , chỉ kể ra một số .
Bào tử (spores) là trạng thái tiềm sinh của vi khuẩn (VK), phát triển trong tế bào sinh dưỡng của mọt vài giống VK .
Bào tử có khả năng đề kháng mạnh với điều kiện khắc nghiệt của môi trường , nhờ :
- Phức hợp acid dipicolinic-calcium có thể ổn định thành phần acid nucleic của bào tử .
- Nước trong bào tử ở trạng thái liên kết nên không thể làm biến tính protein khi tăng nhiệt độ môi trường .
- Các enzyme và chất hoạt động sinh học trong bào tử đều tồn tại ở trạng thái không hoạt động nên hạn chế sự trao đổi chất của bào tử đối với môi trường ngoài .
- Với cấu trúc có nhiều lớp màng bọc và tính ít thấm của các lớp màng , làm cho các hóa chất độc , chất sát trùng khó có thể xâm nhập vào và gây tác động cho bào tử .
CẤU TẠO BÀO TỬ
Dưới kính hiển vi , bào tử trưởng thành được bao bọc bởi nhiều lớp màng :
- Lớp áo bào tử : mỏng tương đương với màng tế bào chất.
- Lớp vỏ bào tử : dầy , gồm nhiều lớp , có tác dụng ngăn chặn sự thẩm thấu , đề kháng với sức nóng và các tác nhân gây chết khác .
- Lớp màng trong của bào tử .
Trong cùng là khối tế bào chất .
Nước trong nguyên sinh chất ở trạng thái liên kết .
Trong bào tử có mặt cả DNA và RNA ( lượng RNA thường gấp 2-7 lần so với lượng DNA)
Bào tử chứa nhiều Ca , Mg ; chứa ít K, P hơn tế bào sinh dưỡng .
Enzyme và các chất hoạt động sinh học khác chỉ hoạt động khi bào tử nảy mầm
NHÓM PROKARYOTE
VI KHUẨN
Chỉ có các trực khuẩn mới có bào tử .
XẠ KHUẨN
Bào tử được hình thành trên nhánh phân hóa của khuẩn ty ?sinh (cuống sinh bào tử).
Thường có dạng cầu , ovan hay viên trụ .
Được bao bởi lớp màng mucopolysaccharide giàu protein dày khoảng 300-400 A , cấu tạo 3 lớp .
Bề mặt nhẵn hoặc xù xì .
Sự hình thành bào tử có 2 kiểu :
- Kiểu kết đoạn : bào tử có dạng hình cầu , mỗi b.tử chứa ít nhất 1 hạt cromatin , kích thước bằng 1/3 so với b.tử , nằm ở trung tâm hoặc sát màng b.tử .
- Kiểu cắt khúc (ở xạ khuẩn bậc thấp) : b.tử dạng hình trụ hay hình que .
NIÊM VI KHUẨN
B. tử được hình thành từ quả thể .
NVK được chia thành 5 họ nhưng chỉ các họ sau có bào tử :
- Archangiaceae : bào tử ống dài , không chứa trong bào nang .
- Sorangiaceae : b. tử ống dài chứa trong bào nang hình tam giác hay đa giác .
- Polyangiaceae : b.tử hình ống dài chứa trong bào nang hình tròn .
- Myxococcaceae : b.tử hình tròn hay bầu dục , bên ngoài có màng nhầy bao bọc .
VI KHUẨN LAM ( CYANOBACTERIA)
B.tử được hình thành do sự phân chia nội chất của tế bào tạo bào tử .
Tế bào chứa b.tủ gọi là nang .
Hầu hết các tảo đều sinh các động bào tử ( động b.tử có tiêm mao , bơi lội trong nước rồi gắn vào một giá thể nào đó dưới nước , mất tiêm mao và phát triển thành cơ thể tảo mới)
Ở tảo lam tạo bào tử bất động , gồm :
- Nội bào tử (endospore) : phát triển ngay bên trong tế bào mẹ , không có thành tế bào.
- Ngoại b.tử ( exospore) : hình thành trong tế bào mẹ sau đó hình thành tế bào, chui ra khỏi tế bào mẹ và phát triển bên ngoài.
NHÓM EUCARYOTE
NẤM MỐC :
B.tử áo ( hậu bào tử , clamydospore)
- Trên sợi nấm xuất hiện những tế bào dạng tròn , có màng dày bao bọc bên trong chứa rất nhiều chất dự trữ .
- B.tử áo có thể đơn bào , đôi khi có thể là 2 hoặc nhiều tế bào , có thể nằm ở giữa hoặc ở đầu tận cùng của khuẩn ty .
- Giúp nấm mốc sinh sản dinh dưỡng .
Bào tử kín ( b. tử bọc , sporangiospore)
- Được hình thành trong các bọc đặc biệt gọi là nang .
- Nang được hình thành trên những sợi nấm lớn hơn các khuẩn ty gọi là cuống nang ( cuống bào tử -sporangiosphore)
- B. tử kín ở lớp Chytridomycetes và Oomycetes mang 1-2 tiêm nao có khả năng di động trong nước gọi là động bào tử (zoospore).
- Bọc sinh ra động b.tử gọi là nang động b.tử (zoosporangium).
- Giúp nấm sinh sản vô tính .
Bào tử đính ( B.tử trần , conidiospore).
-Phần lớn là b.tử ngoại sinh , nghĩa là được sinh ra bên ngoài các tế bào sinh b.tử .
-Một số được sinh ra bên trong ( nội sinh) hoặc sát miệng (bán nội sinh) của các thể bình (là những tế bào hình ống mọc ra từ những cơ quan sinh b.tử).
-Có thể đơn bào hay đa bào .
-Được hình thành đơn độc , thành chuỗi hoặc thành khối dính với nhau .
-B.tử đính của các loại nấm mốc khác nhau có hình dạng khác nhau (hình cầu , hình trứng , hình kim , …) và màu sắc khác nhau (không màu , màu nhạt hay màu sẫm ).
-Có trường hợp b.tử đính được hình thành do sự biến đổi ( sự cắt đoạn) của các khuẩn ty để tạo thành b.tử đốt ( arthroconidium).
-Giúp nấm mốc sinh sản vô tính .
Bào tử noãn ( Oospore)
-Ớ lớp nấm noãn .
-Các túi giao tử đực đâm qua màng túi giao tử cái , tìm đến noãn cầu để thụ tinh -> noãn bào tử (2n).
-Được bao bọc bởi một màng dày, sau đó phân bào giảm nhiễm thành bào tử(1n).
-B.tử được phóng thích ra khỏi màng dày, nảy mầm phát triển thành sợi nấm mới .
Bào tử tiếp hợp ( Zygospore) .
-Ớ lớp nấm tiếp hợp .
-Khi hai sợi nấm khác giống tiếp giáp nhau, chúng có thể mọc ra 2 mấu lồi . Hai mấu này tiến dần lại với nhau , mỗi mấu xuất hiện một vách ngăn phân phần đầu thành 1 tế bào nhiều nhân .
-2 tế bào này tiếp hợp với nhau tạo thành một hợp tử đa nhân , có màng dày và tối gọi là b.tử tiếp hợp .
-Phần mấu lồi còn lại phát triển thành cuống treo giữ b.tử tiếp hợp .
-Sau thời gian sống tiềm sinh , b.tử tiếp hợp nảy mầm , mọc ra 1 ống mầm . Đầu ống mầm phát triển thành nang chứa nhiều b. tử kín (2n).
-B.tử 2n này giảm nhiễm tạo b.tử 1n. Bào tử này sau đó được phóng thích ra ngoài nảy mầm thành sợi nấm mới .
Bào tử túi ( Ascospore)
-Ớ lớp nấm túi , cơ quan sinh sản là túi hay túi b.tử .
-Túi b.tử đực : nhỏ, hình ống .
-Túi b.tử cái : một tế bào hình cầu , gọi là thể sinh túi .
-Đầu thể sinh túi kéo dài ra thành một ống gọi là sợi thụ tinh .
-Quá trình phối chất xảy ra khi đầu túi b.tử đực tiếp xúc với sợi thụ tinh .
-Các nhân sắp hàng thành từng đôi , trên thể sinh túi mọc ra nhiều sợi sinh túi , các nhân kép được chuyển vào những sợi sinh túi cùng lúc với việc hình thành các vách ngăn chia thể sinh túi thành nhiều tế bào chứa nhân kép .
-Tế bào cuối sợi cong lại , nhân kép phân chia tạo thành 4 nhân .
-Tế bào này tách ra thành 3 tế bào : tế bào giữa chứa 2 nhân ( 1 đực , 1 cái) , phát triển thành túi b.tử ; tế bào ngọn và gốc (chứa 1 nhân) tiếp hợp với nhau tạo thành 1 tế bào 2 nhân , tiếp tục phát triển thành túi b.tử mới .
-2 nhân trong túi b.tử kết hợp lại tạo nhân lưỡng bội , nhân này sau đó phân chia 3 lần (lần đầu giảm nhiễm) tạo thành 8 nhân con đơn bội , phát triển thành 8 b.tử túi.
-Bên ngoài túi , các khuẩn ty phát triển thành những tổ chức bảo vệ .
-Toàn bộ kết cấu của cơ quan sinh sản gọi là quả thể .
Bào tử đảm ( Basidiospore)
-Ở lớp nấm đảm .
-Cơ quan sinh b.tử đảm gọi là đảm .
-2 khuẩn ty đơn bội tiếp giáp nhau , tế bào trên khuẩn ty này sẽ sinh ra 1 ống nối sang khuẩn ty kia .
-Quá trình phối chất xảy ra tạo thành khuẩn ty thứ cấp có 2 nhân .
-Tế bào ở đầu khuẩn ty này mọc ra 1 ống nhỏ hướng về gốc của nó , 1 nhân chui vào ống .
-Sau đó , tế bào phân chia tạo thành 4 nhân con , xuất hiện 2 vách ngăn tạo thành 3 tế bào .
-Tế bào gốc và tế bào bên chứa 1 nhân tiếp hợp với nhau tạo thành 1 tế bào 2 nhân khác .
- Tế bào ở đỉnh chứa 2 nhân sẽ phát triển thành đảm , 2 nhân này kết hợp tạo nhân 2n , nhân này phân chia 2 lần (lần đầu giảm nhiễm) tạo 4 nhân con 1n.
-Tế bào đảm phình to ra , phía trên sinh 4 cuống nhỏ .
-Mỗi nhân chui vào 1 cuống và phát triển thành b.tử đảm . B.tử đảm về sau sẽ nảy mầm tạo sợi nấm đơn bội mới .
-B.tử đảm , b.tử tiếp hợp , b.tử túi và b.tử noãn là hình thức sinh sản hữu tính ở nấm mốc .
NẤM MEN
B.tử túi (Ascospore)
- Có hình dạng và kích thước khác nhau tùy theo loài nấm men : bầu dục, bán cầu , thoi…
B.tử bắn (Ballistospore)
- Chỉ thấy ở các loài trong giống Brullera , Spodiobolus , Sporoliomyces và Aessaspora .
- Sau khi hình thành , b.tử này có thể bắn mạnh ra phía đối diện .
Nếu muốn tìm hiểu sâu hơn nữa về b.tử thì nhiều lắm . Mình có ghi tên tiếng Anh rồi đó, có gì bạn này lên mạng tham khảo thêm thông tin ha .
Have fun !
Bào tử (spores) là trạng thái tiềm sinh của vi khuẩn (VK), phát triển trong tế bào sinh dưỡng của mọt vài giống VK .
Bào tử có khả năng đề kháng mạnh với điều kiện khắc nghiệt của môi trường , nhờ :
- Phức hợp acid dipicolinic-calcium có thể ổn định thành phần acid nucleic của bào tử .
- Nước trong bào tử ở trạng thái liên kết nên không thể làm biến tính protein khi tăng nhiệt độ môi trường .
- Các enzyme và chất hoạt động sinh học trong bào tử đều tồn tại ở trạng thái không hoạt động nên hạn chế sự trao đổi chất của bào tử đối với môi trường ngoài .
- Với cấu trúc có nhiều lớp màng bọc và tính ít thấm của các lớp màng , làm cho các hóa chất độc , chất sát trùng khó có thể xâm nhập vào và gây tác động cho bào tử .
CẤU TẠO BÀO TỬ
Dưới kính hiển vi , bào tử trưởng thành được bao bọc bởi nhiều lớp màng :
- Lớp áo bào tử : mỏng tương đương với màng tế bào chất.
- Lớp vỏ bào tử : dầy , gồm nhiều lớp , có tác dụng ngăn chặn sự thẩm thấu , đề kháng với sức nóng và các tác nhân gây chết khác .
- Lớp màng trong của bào tử .
Trong cùng là khối tế bào chất .
Nước trong nguyên sinh chất ở trạng thái liên kết .
Trong bào tử có mặt cả DNA và RNA ( lượng RNA thường gấp 2-7 lần so với lượng DNA)
Bào tử chứa nhiều Ca , Mg ; chứa ít K, P hơn tế bào sinh dưỡng .
Enzyme và các chất hoạt động sinh học khác chỉ hoạt động khi bào tử nảy mầm
NHÓM PROKARYOTE
VI KHUẨN
Chỉ có các trực khuẩn mới có bào tử .
XẠ KHUẨN
Bào tử được hình thành trên nhánh phân hóa của khuẩn ty ?sinh (cuống sinh bào tử).
Thường có dạng cầu , ovan hay viên trụ .
Được bao bởi lớp màng mucopolysaccharide giàu protein dày khoảng 300-400 A , cấu tạo 3 lớp .
Bề mặt nhẵn hoặc xù xì .
Sự hình thành bào tử có 2 kiểu :
- Kiểu kết đoạn : bào tử có dạng hình cầu , mỗi b.tử chứa ít nhất 1 hạt cromatin , kích thước bằng 1/3 so với b.tử , nằm ở trung tâm hoặc sát màng b.tử .
- Kiểu cắt khúc (ở xạ khuẩn bậc thấp) : b.tử dạng hình trụ hay hình que .
NIÊM VI KHUẨN
B. tử được hình thành từ quả thể .
NVK được chia thành 5 họ nhưng chỉ các họ sau có bào tử :
- Archangiaceae : bào tử ống dài , không chứa trong bào nang .
- Sorangiaceae : b. tử ống dài chứa trong bào nang hình tam giác hay đa giác .
- Polyangiaceae : b.tử hình ống dài chứa trong bào nang hình tròn .
- Myxococcaceae : b.tử hình tròn hay bầu dục , bên ngoài có màng nhầy bao bọc .
VI KHUẨN LAM ( CYANOBACTERIA)
B.tử được hình thành do sự phân chia nội chất của tế bào tạo bào tử .
Tế bào chứa b.tủ gọi là nang .
Hầu hết các tảo đều sinh các động bào tử ( động b.tử có tiêm mao , bơi lội trong nước rồi gắn vào một giá thể nào đó dưới nước , mất tiêm mao và phát triển thành cơ thể tảo mới)
Ở tảo lam tạo bào tử bất động , gồm :
- Nội bào tử (endospore) : phát triển ngay bên trong tế bào mẹ , không có thành tế bào.
- Ngoại b.tử ( exospore) : hình thành trong tế bào mẹ sau đó hình thành tế bào, chui ra khỏi tế bào mẹ và phát triển bên ngoài.
NHÓM EUCARYOTE
NẤM MỐC :
B.tử áo ( hậu bào tử , clamydospore)
- Trên sợi nấm xuất hiện những tế bào dạng tròn , có màng dày bao bọc bên trong chứa rất nhiều chất dự trữ .
- B.tử áo có thể đơn bào , đôi khi có thể là 2 hoặc nhiều tế bào , có thể nằm ở giữa hoặc ở đầu tận cùng của khuẩn ty .
- Giúp nấm mốc sinh sản dinh dưỡng .
Bào tử kín ( b. tử bọc , sporangiospore)
- Được hình thành trong các bọc đặc biệt gọi là nang .
- Nang được hình thành trên những sợi nấm lớn hơn các khuẩn ty gọi là cuống nang ( cuống bào tử -sporangiosphore)
- B. tử kín ở lớp Chytridomycetes và Oomycetes mang 1-2 tiêm nao có khả năng di động trong nước gọi là động bào tử (zoospore).
- Bọc sinh ra động b.tử gọi là nang động b.tử (zoosporangium).
- Giúp nấm sinh sản vô tính .
Bào tử đính ( B.tử trần , conidiospore).
-Phần lớn là b.tử ngoại sinh , nghĩa là được sinh ra bên ngoài các tế bào sinh b.tử .
-Một số được sinh ra bên trong ( nội sinh) hoặc sát miệng (bán nội sinh) của các thể bình (là những tế bào hình ống mọc ra từ những cơ quan sinh b.tử).
-Có thể đơn bào hay đa bào .
-Được hình thành đơn độc , thành chuỗi hoặc thành khối dính với nhau .
-B.tử đính của các loại nấm mốc khác nhau có hình dạng khác nhau (hình cầu , hình trứng , hình kim , …) và màu sắc khác nhau (không màu , màu nhạt hay màu sẫm ).
-Có trường hợp b.tử đính được hình thành do sự biến đổi ( sự cắt đoạn) của các khuẩn ty để tạo thành b.tử đốt ( arthroconidium).
-Giúp nấm mốc sinh sản vô tính .
Bào tử noãn ( Oospore)
-Ớ lớp nấm noãn .
-Các túi giao tử đực đâm qua màng túi giao tử cái , tìm đến noãn cầu để thụ tinh -> noãn bào tử (2n).
-Được bao bọc bởi một màng dày, sau đó phân bào giảm nhiễm thành bào tử(1n).
-B.tử được phóng thích ra khỏi màng dày, nảy mầm phát triển thành sợi nấm mới .
Bào tử tiếp hợp ( Zygospore) .
-Ớ lớp nấm tiếp hợp .
-Khi hai sợi nấm khác giống tiếp giáp nhau, chúng có thể mọc ra 2 mấu lồi . Hai mấu này tiến dần lại với nhau , mỗi mấu xuất hiện một vách ngăn phân phần đầu thành 1 tế bào nhiều nhân .
-2 tế bào này tiếp hợp với nhau tạo thành một hợp tử đa nhân , có màng dày và tối gọi là b.tử tiếp hợp .
-Phần mấu lồi còn lại phát triển thành cuống treo giữ b.tử tiếp hợp .
-Sau thời gian sống tiềm sinh , b.tử tiếp hợp nảy mầm , mọc ra 1 ống mầm . Đầu ống mầm phát triển thành nang chứa nhiều b. tử kín (2n).
-B.tử 2n này giảm nhiễm tạo b.tử 1n. Bào tử này sau đó được phóng thích ra ngoài nảy mầm thành sợi nấm mới .
Bào tử túi ( Ascospore)
-Ớ lớp nấm túi , cơ quan sinh sản là túi hay túi b.tử .
-Túi b.tử đực : nhỏ, hình ống .
-Túi b.tử cái : một tế bào hình cầu , gọi là thể sinh túi .
-Đầu thể sinh túi kéo dài ra thành một ống gọi là sợi thụ tinh .
-Quá trình phối chất xảy ra khi đầu túi b.tử đực tiếp xúc với sợi thụ tinh .
-Các nhân sắp hàng thành từng đôi , trên thể sinh túi mọc ra nhiều sợi sinh túi , các nhân kép được chuyển vào những sợi sinh túi cùng lúc với việc hình thành các vách ngăn chia thể sinh túi thành nhiều tế bào chứa nhân kép .
-Tế bào cuối sợi cong lại , nhân kép phân chia tạo thành 4 nhân .
-Tế bào này tách ra thành 3 tế bào : tế bào giữa chứa 2 nhân ( 1 đực , 1 cái) , phát triển thành túi b.tử ; tế bào ngọn và gốc (chứa 1 nhân) tiếp hợp với nhau tạo thành 1 tế bào 2 nhân , tiếp tục phát triển thành túi b.tử mới .
-2 nhân trong túi b.tử kết hợp lại tạo nhân lưỡng bội , nhân này sau đó phân chia 3 lần (lần đầu giảm nhiễm) tạo thành 8 nhân con đơn bội , phát triển thành 8 b.tử túi.
-Bên ngoài túi , các khuẩn ty phát triển thành những tổ chức bảo vệ .
-Toàn bộ kết cấu của cơ quan sinh sản gọi là quả thể .
Bào tử đảm ( Basidiospore)
-Ở lớp nấm đảm .
-Cơ quan sinh b.tử đảm gọi là đảm .
-2 khuẩn ty đơn bội tiếp giáp nhau , tế bào trên khuẩn ty này sẽ sinh ra 1 ống nối sang khuẩn ty kia .
-Quá trình phối chất xảy ra tạo thành khuẩn ty thứ cấp có 2 nhân .
-Tế bào ở đầu khuẩn ty này mọc ra 1 ống nhỏ hướng về gốc của nó , 1 nhân chui vào ống .
-Sau đó , tế bào phân chia tạo thành 4 nhân con , xuất hiện 2 vách ngăn tạo thành 3 tế bào .
-Tế bào gốc và tế bào bên chứa 1 nhân tiếp hợp với nhau tạo thành 1 tế bào 2 nhân khác .
- Tế bào ở đỉnh chứa 2 nhân sẽ phát triển thành đảm , 2 nhân này kết hợp tạo nhân 2n , nhân này phân chia 2 lần (lần đầu giảm nhiễm) tạo 4 nhân con 1n.
-Tế bào đảm phình to ra , phía trên sinh 4 cuống nhỏ .
-Mỗi nhân chui vào 1 cuống và phát triển thành b.tử đảm . B.tử đảm về sau sẽ nảy mầm tạo sợi nấm đơn bội mới .
-B.tử đảm , b.tử tiếp hợp , b.tử túi và b.tử noãn là hình thức sinh sản hữu tính ở nấm mốc .
NẤM MEN
B.tử túi (Ascospore)
- Có hình dạng và kích thước khác nhau tùy theo loài nấm men : bầu dục, bán cầu , thoi…
B.tử bắn (Ballistospore)
- Chỉ thấy ở các loài trong giống Brullera , Spodiobolus , Sporoliomyces và Aessaspora .
- Sau khi hình thành , b.tử này có thể bắn mạnh ra phía đối diện .
Nếu muốn tìm hiểu sâu hơn nữa về b.tử thì nhiều lắm . Mình có ghi tên tiếng Anh rồi đó, có gì bạn này lên mạng tham khảo thêm thông tin ha .
Have fun !
Lê Văn Thản
Senior Member
Bạn có thể tìm hiểu rõ tại đây:
http://images.google.com.vn/imgres?imgurl=http://vietsciences.free.fr/khaocuu/nguyenlandung/images/Vinam%2520(so%25201)_files/vinam052.jpg&imgrefurl=http://vietsciences.free.fr/khaocuu/nguyenlandung/vinam01b.htm&h=406&w=319&sz=15&hl=vi&start=1&um=1&tbnid=r2hH3Lvvm9HLiM:&tbnh=124&tbnw=97&prev=/images%3Fq%3Db%25C3%25A0o%2Bt%25E1%25BB%25AD%26svnum%3D10%26um%3D1%26hl%3Dvi
http://images.google.com.vn/imgres?imgurl=http://vietsciences.free.fr/khaocuu/nguyenlandung/images/Vinam%2520(so%25201)_files/vinam052.jpg&imgrefurl=http://vietsciences.free.fr/khaocuu/nguyenlandung/vinam01b.htm&h=406&w=319&sz=15&hl=vi&start=1&um=1&tbnid=r2hH3Lvvm9HLiM:&tbnh=124&tbnw=97&prev=/images%3Fq%3Db%25C3%25A0o%2Bt%25E1%25BB%25AD%26svnum%3D10%26um%3D1%26hl%3Dvi
Similar threads
