Nhập nhằng Sinh sản vô tính và Sinh sản hữu tính

[Phạm Trọng Khá]

Nhập nhằng Sinh sản vô tính và Sinh sản hữu tí

Có một ông Viện sĩ phát biểu rằng: ''Con cừu Doly được sinh ra từ tế bào tuyến vú mới là sinh sản vô tính, còn một cơ thể mà được sinh ra từ một tế bào phôi thì vânx được coi là sinh sản hữu tính". Ông này phát biểu đúng hay sai nhể ?

 

[Đinh Văn Khương]

Có một ông Viện sĩ phát biểu rằng

Ông nào vậy Khá?

Việc cô nàng Doly cừu được sinh sản vô tính thì không có gì phải bàn cãi rồi, còn chuyện ông ấy nói đúng hay sai thì trước tiên phải xem lại xem như thế nào thì được gọi là sinh sản vô tính?

 

[Phạm Trọng Khá]

Ông nào ở đây thì không quan trọng, chỉ biết rằng ông này là Viện sĩ ở Việt Nam. Tuy nhiên điều mâú chốt ở đây không phải là người nói câu đó mà là vâns đề người đó nói, vâns đề này cũng hay và nó thuộc về kiến thức chung cơ bản, mình đưa ra đây để chúng ta cùng thảo luân thôi.

 

[Cao Xuân Hiếu]

Bạn Kha định cho là câu phát biết ấy sai ở chỗ nào???

Tôi khẳng định lời phát biểu đấy hoàn toàn chính xác. Xin mời đưa ra ý kiến

 

[Thành viên cũ]

căn cứ vào đâu mà anh (or chị) vietbio khẳng định là chính xác hoàn toàn?

 

[Đào Anh Phúc]

Tôi không chắc lắm !
Thầy giáo tôi ngày sưa nói : "Sinh sản vô tính là sinh sản không có sự tham gia của yếu tố đực cái , con người cũng có sinh sản vô tính tự nhiên, đó là hiện tượng đồng sinh cùng trứng "
Nhưng tôi không đồng ý cho lắm :
VD : Nếu 1 phôi thực hiện quá trình phân chia, sẽ có quá trình cạnh tranh giữa 2 phôi đó, nếu 1 trong 2 phôi ?bị chết thì chẳng nhẽ ?con người đó sinh ra là sinh sản vô tính à ???

 

[Phạm Văn Chiến]

Sinh sản vô tính nghĩa là không có sự kết hợp của giao tử đực và ?cái để tạo thành hợp tử, PHÁT TRIỂN THÀNH CƠ THỂ MỚI còn thế nào được coi là giao tử đực và giao tử cái thì chúng ta không bàn ở đây?

Thầy giáo tôi ngày sưa nói : "Sinh sản vô tính là sinh sản không có sự tham gia của yếu tố đực cái , con người cũng có sinh sản vô tính tự nhiên, đó là hiện tượng đồng sinh cùng trứng

vâng thày PGS.TS Trần Công Yên cũng đã nói với bọn em như vậy và em cho rằng điều đó là đúng.

VD : Nếu 1 phôi thực hiện quá trình phân chia, sẽ có quá trình cạnh tranh giữa 2 phôi đó, nếu 1 trong 2 phôi ?bị chết thì chẳng nhẽ ?con người đó sinh ra là sinh sản vô tính à ???

Thì đó dõ dàng là ngưới sinh sản vô tính chớ sao? khi mà thụ tinh tạo thành hợp tử thì nó đã trải qua quá trình sinh sản hữu tính rồi. như trên em đã nói hoàn toàn không có sự thụ tinh nào sẩy ra để tạo nên 1 phôi sống và một phôi chết như anh nói. TB vú hay TB phôi thì cũng đều được tạo ra từ TB hợp tử và chúng đều có bộ NST giống nhau vậy thì dựa vào cái gì để nói rằng phát triển từ TB vú thì được coi là vô tính còn ở TB phôi thì lại không được. mà nếu có khác nhau thì chẳng qua cũng chỉ là TB vú thì đã được biệt hóa còn TB phôi thì là TB gốc mà thôi. hoàn toàn không có liên quan tới giao tử đực cái ở đây. Phải chăng ông viện sỹ này cho rằng dựa vào chức năng của các TB để có thể coi nó là sinh sản vô tính hay hữu tính? vậy thì chúng ta cần phải định nghĩa lại thế nào lá sinh sản vô tính rồi????????

 

[Nguyễn Khắc Học]

Thầy giáo tôi ngày sưa nói : "Sinh sản vô tính là sinh sản không có sự tham gia của yếu tố đực cái , con người cũng có sinh sản vô tính tự nhiên, đó là hiện tượng đồng sinh cùng trứng "
Nhưng tôi không đồng ý cho lắm :
VD : Nếu 1 phôi thực hiện quá trình phân chia, sẽ có quá trình cạnh tranh giữa 2 phôi đó, nếu 1 trong 2 phôi ?bị chết thì chẳng nhẽ ?con người đó sinh ra là sinh sản vô tính à ???

Em đồng ý với ý kiến la sinh sản vô tính là không có sự tham gia của các yếu tố đực, cái. Cái quy định yếu tố này chính là bộ nhiễm sắc thể của sinh vật có nhiễm sắc thể giới tính. Nhưng mà em không hiểu được tại sao con người cũng có sinh sản vô tính tự nhiên là hiện tượng đồng sinh khác trứng là sao. Rõ ràng là hiện tượng này vẫn có sự kết hợp của các yếu tố đực, cái đó chứ. Các bác thử xem lại xem sao. Bác Phúc nói không đồng ý cho lắm nhưng ma em thi chắc chắn không đồng ý rồi
Còn nữa, khi một phôi phân chia thì làm sao lại có sự cạnh tranh giữa hai phôi được. Phải chăng thì đó là tế bào trứng sau khi thụ tinh bởi hai tinh trùng thì phân làm hai phôi thôi chứ.

Thì đó dõ dàng là ngưới sinh sản vô tính chớ sao? khi mà thụ tinh tạo thành hợp tử thì nó đã trải qua quá trình sinh sản hữu tính rồi. như trên em đã nói hoàn toàn không có sự thụ tinh nào sẩy ra để tạo nên 1 phôi sống và một phôi chết như anh nói. TB vú hay TB phôi thì cũng đều được tạo ra từ TB hợp tử và chúng đều có bộ NST giống nhau vậy thì dựa vào cái gì để nói rằng phát triển từ TB vú thì được coi là vô tính còn ở TB phôi thì lại không được. mà nếu có khác nhau thì chẳng qua cũng chỉ là TB vú thì đã được biệt hóa còn TB phôi thì là TB gốc mà thôi. hoàn toàn không có liên quan tới giao tử đực cái ở đây. Phải chăng ông viện sỹ này cho rằng dựa vào chức năng của các TB để có thể coi nó là sinh sản vô tính hay hữu tính? vậy thì chúng ta cần phải định nghĩa lại thế nào lá sinh sản vô tính rồi????????

Làm sao mà sinh sản vô tính cho được. Rõ ràng là có yếu tố đực cái rồi. Mà cái phôi là hình thái đầu tiên của một sinh vật khác hoàn toàn với tế bào vú chứ. Mà sao bạn lại đề cập đến tế bào phôi nhỉ, đang xét phôi chứ có phải tế bào phôi đâu. Nếu mà là tế bào phôi thì đúng là sinh sản vô tính rồi

 

[Phạm Văn Chiến]

Nhưng mà em không hiểu được tại sao con người cũng có sinh sản vô tính tự nhiên là hiện tượng đồng sinh khác trứng là sao

Bạn Học chắc là có sự hiểu lầm ở đây chăng? anh Phúc nói là "con người cũng có sinh sản tự nhiên đó là hiện tượng đồng sinh cùng trứng" chứ có phải là khác trứng như bạn nói đâu? nếu mà là đồng sinh khác trứng thì nó rõ ràng là sinh sản hữu tính rồi còn phải bàn cãi gì nữa

Làm sao mà sinh sản vô tính cho được. Rõ ràng là có yếu tố đực cái rồi

cả hai phôi đều được phát triển từ một TB hợp tử ?chỉ duy nhất TB hợp tử thế thì theo bạn yếu tố đực cái nào đã tham gia để có thể hình thành nên hai phôi này?
còn khái niệm TB phôi và TB vú ở đây mình muốn nêu ra quan điểm của mình về chủ đề mà anh Khả đã nêu ra nghĩa là ông viện sỹ này phát biểu như vậy là sai theo như quan điểm của mình.

 

[Nguyễn Khắc Học]

uh! Tui bị nhầm mất chỗ đó. Nhưng mà là gì chăng nữa thì cái đó cũng sai hết.

cả hai phôi đều được phát triển từ một TB hợp tử ?chỉ duy nhất TB hợp tử thế thì theo bạn yếu tố đực cái nào đã tham gia để có thể hình thành nên hai phôi này?

Còn ở đây tui không phải bảo là yếu tố đực, cái kết hợp thành 2 phôi. Tui có nhắc tới 2 phôi lúc nào đâu. Mà cũng không thể có hai phôi ở đây được, phải không bạn.
Tiện đây cho hỏi thêm một câu về sinh sản nha. Ở bọn sống kiểu tập đoàn ( ví dụ như Volvos) thì cách tách ra thành các tập đoàn khác liệu có thể gọi là sinh sản được không. Tui đọc sách phân loại TV thấy nói đó là sinh sản vô tính nhưng mà tui không đồng ý. Ai có ý kiến gì về vấn đề này không, mình cùng thảo luận nha!

 

[Phạm Văn Chiến]

Bạn không đồng ý ở điểm nào ? còn mình thì mình đồng ý với ý nó là sinh sản vô tính. vì mình chưa từng nghe nói tới Volvos đực, cái bao giở cả ?????????

 

[Đào Anh Phúc]

Hãy định nghĩa chuẩn xác tập đoàn đi !! trước khi tranh luận đi chệch hướng ( Note : nên xem lại )

 

[Nguyễn Khắc Học]

Chào mọi người!
?Chủ đề này thuộc kiến thức cơ bản nhưng mà khó phết đó nhỉ, mỗi người một ý kiến. Tui cũng công nhận là mấy bài viết của tui ở trên cũng có nhiều cái lầm lẫn. Để tui viết một bài về sinh sản xem sao. Có gì mọi người nhắc nhở cho cái nha.
?Sinh sản là 1 đặc điểm đặc trưng để phân biệt cơ thể sống với vật không sống. Các nhà khoa học từ lâu đã phân biệt ra 2 loại sinh sản: sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính.
?Sinh sản vô tính là hiện tượng 1 cơ thể tạo ra các cơ thể mới từ một phần cơ quan sinh dưỡng của mình, không hề có sự tham của các yếu tố quy định giới tính, cơ thể con sinh ra hoàn toàn giống hệt cơ thể mẹ. Sinh sản vô tính có rất nhiều hình thức. Ở bọn đơn bào có phân đôi tế bào. Một số cơ thể đa bào bậc thấp thì một tế bào sinh dưỡng phân chia tạo ra một nhánh mới và sau đó tách ra khỏi cơ thể chính như ở thủy tức chẳng hạn, cũng có thể một mẩu của cơ thể mẹ đứt ra rồi nó mọc ra một cơ thể khác kiểu như tảo lam ấy. Một số khác thì có hẳn một loại tế bào sinh sản riêng nhưng mà vẫn hoàn toàn không có tính chất giới tính gì cả mà chỉ là từ cơ thể mẹ tạo ra mà thôi. Đó chính là hiện tượng sinh sản vô tính bằng bào tử. Bào tử ở các cơ thể đơn bào có thể là khi môi trường bất lợi thì chúng tự rút nước ra khỏi tế bào, trở thành dạng tiềm sinh đợi thời cơ để sống lại. Nhưng mà tôi cho rằng cái này không phải là sinh sản. Ở bọn đa bào thì có hẳn một túi đựng các tế bào gọi là bào tử vô tính này. Đến mùa sinh sản chúng sẽ phát tán các tế bào đó ra môi trường xung quanh. Khi gặp điều kiện thuận lợi thì mỗi bào tử tạo ra một cơ thể mới. Ví dụ về loại sinh sản này như ở trùng lỗ, thủy tức hay tảo,... Với động vật càng lên bậc cao thì sinh sản vô tính mất dần. Có thì chỉ là do nhân tạo mà ra thôi, kiểu như cô cừu Dolly ấy. Ở bọn thực vật thì khác, nó tồn tại cả hai kiểu sinh sản vô tính và hữu tính. Sinh sản vô tính ở đây cũng là từ một phần của cơ thể mẹ tách ra và tạo ra một cơ thể mới, nhưng mà không phải là một tế bào cây nào đó vứt ra mà thành một cây khác đâu nha. Nếu là tế bào thì lại khó hơn, đó chính là việc nhân giống bằng nuôi cấy mô đó. Còn các cụ ta ngày xưa đã có mấy cách nhân giống nhờ lợi dụng sinh sản vô tính ở TV, đó là giâm, chiết, ghép,...
?Còn về sinh sản hữu tính thì phải có sự tham gia của các yếu tố quy định giới tính, bao gồm đực và cái. Các yếu tố này có thể ở trên cùng một cơ thể hay khác cơ thể, bản chất của các yếu tố đó là do các nhiễm sắc thể giới tính quy định. Sinh sản hữu tính cũng có nhiều kiểu. Kiểu sơ khai nhất là tiếp hợp, là hiện tượng hai tế bào đực, cái trao đổi nhân cho nhau, ví dụ như ở trùng đế giày. Sau đó là sinh sản hữu tính bằng bào tử như ở rêu, dương xỉ,... Lên tới những bọn ở trên thì là thụ tinh với sự tham gia của các giao tử đực và cái, mỗi loại giao tử nằm ở các tế bào khác nhau. Hình thức thụ tinh thì nhiều lắm nhưng mà không cần nêu ra đây, có lẽ nên viết ở một chủ đề khác.
?Bây giờ quay lại với vấn đề của chúng ta. Không hiểu là bác Khá đề cập tới tế bào phôi sinh sản ở đâu. Nếu là trong cơ thể mẹ thì đây là sinh sản hữu tính vì giao tử đực và giao tử cái kết hợp tạo ra một tế bào gọi là hợp tử hay phôi ở giai đoạn đầu. Sau đó nó sẽ phân chia và biệt hóa để tạo phôi hoàn chỉnh. Còn nếu ở môi trường ngoài theo kiểu nhân tạo là lấy một tế bào của phôi đã phát triển ra để nhân bản kiểu như nhân cô cừu Dolly thì đây lại là vô tính mất rồi.
?Còn về câu hỏi mà tui đặt ra là bọn sống kiểu tập đoàn thì sự phân chia của nó có phải là sinh sản không chứ không phải là có phải sinh sản vô tính hay hữu tính như bạn Chiến trả lời. Nếu công nhân nó là sinh sản thì đây đúng là sinh sản vô tính.
?Sống kiểu tập đoàn nghĩa là một tập hợp các cá thể khác nhau quần tụ lại tạo ra một tổ chức để duy trì sự sống cho cả bọn, mỗi thằng một việc và có lẽ cứ như vậy mà sống cả đời. Nhưng mà theo tui đó đâu phải là một cơ thể mà gọi sự phân chia ra các tập đoàn khác là sinh sản. Tui nghĩ một tế bào trong tập đoàn đó tách ra vẫn có thể sống tốt vì nó là một cá thể mà. Nhưng mà tui cũng không chắc lắm vì chưa có tài liệu cụ thể về chúng. Nếu coi đây là dạng sơ khai của một cơ thể đa bào thì đây rõ là sinh sản và là sinh sản vô tính.
Mong ý kiến trao đổi của mọi người! ?

 

[Tống Thị Bình]

cô mình nói tiếp hợp không phải là hình thức sinh sản hửu tính bởi vì chỉ một số gen được chuyển thôi.
đối với những tập đoàn mà chưa có sự ?chuyên hóa chức năng giữa các thành viên trong dó thì việc tách riêng ra sống thì dễ.Nhưng như tập đoàn vonvoc trong đó có sự phân công chức năng như :tế bào sinh dưỡng ,và tế bào làm nhiệm vụ sinh sản thì liệu tách ra có được không nhỉ?không biết sự chuyên hóa của nó đã cao chưa ?

 

[Nguyễn Minh Quốc]

Vấn đề này các anh chị bàn luận sôi nổi quá. Em cũng không rõ lắm về hệ thống học tuy nhiên em ?cũng muốn góp vài lời.
Ai cũng không phản đối ý kiến cho rằng sinh sản vô tính là sự sinh sản không có sự tham gia của đực cái còn sinh sản hữu tính là sinh sản nhờ sự kết hợp giữa giao tử đực và cái. Vậy tại sao phải cãi nhau để tranh luận xem sinh đôi cùng trứng là SS vô tính hay SS hữu tính , vậy cứ cho nó là dạng đặc biệt giữa SS vô tính và hữu tính đi.
Tuy nhiên em phản đối kịch liệt ý kiến cho rằng sự tiếp hợp là sinh sản hữu tính vì thực chất nó chỉ chuyển gen thôi chứ không kết hợp tạo ra thế hệ con.Em cho rằng sinh sản hữu tính chỉ có ở động vật nhân chuẩn mà thôi.

 

[Nguyễn Khắc Học]

Nói về sinh sản vô tính hay hữu tính đối với trường hợp sinh đôi cùng trứng tôi chợt nhận ra rằng hình như có 1 sự nhầm lẫn ở đây. Mọi người đã tách 2 giai đoạn là thụ tinh và sự phân chia của phôi thời kì đầu để mà xét đoán. Như vậy là không đúng. Sự phân chia phôi sau khi đã thụ tinh không thể coi là sự sinh sản được. Ví dụ như ở ĐVNS thì đến một giai đoạn nhất định sẽ phân chia để tạo các cơ thể mới nhưng còn ở phôi thì chỉ do ảnh hưởng của môi trường mà bị phân chia, biệt hóa thành 2 phôi mà thôi.
?Bạn Quốc nói sao không coi đây là dạng đặc biệt giữa sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính, vậy bạn hãy đặt ra một danh từ để gọi tên cái hình thức sinh sản này nha.
?Còn sự tiếp hợp ở trùng đế giày thì tui cũng không dám khẳng định mặc dù vẫn hướng về quan điểm sinh sản hữu tính nhiều hơn. Ở hiện tượng này thật hết sức sơ khai, không có tạo ra giao tử mà chỉ là hai cá thể khác dòng trao đổi một phần nhân cho nhau. Nhưng theo tôi ở đây đã có sự kết hợp vật chất di truyền của 2 cá thể để tạo ra 2 cá thể khác thì coi đây là sự sinh sản hữu tính nhưng còn ở dạng sơ khai.
?Cuối cùng là về tập đoàn Volvos thì có lẽ bọn này các tế bào trong tập đoàn đã khá chuyên hóa rồi, tách ra thì chắc chẳng sống bình thường được, trừ khi đột biến đi. Ta nên coi Volvos là một cơ thể đa bào sơ khai luôn đi.
?Mong mọi người trả lời!

 

[Ngô Minh Toàn]

đúng là rắc rối quá!
mình chỉ xin nói về việc sinh sản hữu tính ở trùng đế giày thôi nhé!
Đặc trưng cơ bản nhất của sinh sản vô tính là phải có trãi qua 2 giai đoạn : giảm phân và thụ tinh.
+Trùng đế giày có 2 nhân : nhân bé(2n) và nhân lớn(2n). Khi hai trùng tiếp hợp áp sát nhau thì nhân lớn tiêu biến, nhân bé giảm phân tạo 4 nhân, 3 bị tiêu biến còn 1 nhân hạch phân tạo 2 nhân : nhân cố định và nhân di động ==> đã xảy ra quá trình giảm phân.
+Nhân di động từ mỗi trùng sẽ chuyển sang trùng kia và sẽ diễn ra quá trình hòa hợp nhân. Ở đây tuy chỉ diễn ra quá trình hòa hợp nhân nhưng cũng có thể xem nó là một hình thức thụ tinh.
==> có thể xem sự tiếp hợp ở trùng đế giày là hình thức sinh sản hữu tính đơn giản nhất ở động vật (ở thực vật thì có sự tiếp hợp của tảo xoắn)
Về tập đoàn volvox thì lúc trước mình được học thì cô cũng đã dạy rằng tuy mỗi con có đầy đủ những thành phần của một sinh vật đơn bào có khả năng sống độc lập nhưng do chúng sống cùng nhau dạng tập đoàn trong một thời gian dài nên dần có sự chuyên hóa về chức năng và dừng như người ta chưa thấy chúng sống độc lập bao giờ.

 

[Nguyễn Tất Lượng]

Re: Nhập nhằng Sinh sản vô tính và Sinh sản hữu

Có một ông Viện sĩ phát biểu rằng: ''Con cừu Doly được sinh ra từ tế bào tuyến vú mới là sinh sản vô tính, còn một cơ thể mà được sinh ra từ một tế bào phôi thì vânx được coi là sinh sản hữu tính". Ông này phát biểu đúng hay sai nhể ?

Theo tôi, tôi đồng ý với quan điểm của ông viện sĩ này.
Cừu dolly được sinh ra từ tế bào tuyến vú(là TBsinh dưỡng) là sinh sản vô tính là OK, ko phải bàn cãi.
Tuy nhiên, một cơ thể được hình thành từ 1 tế bào phôi thì theo tôi đó vẫn là sinh sản hữu tính
Bởi, trong quá trình phát triển hợp tử phát triển thành phôi. Trong quá trình phát triển của phôi, nếu có sự phân cắt bất thường thì từ một phôi ban đầu sẽ phát triển thành nhiều phôi, đó là hiện tượng đồng sinh cùng trứng. Vậy chẳng lẽ hiện tượng đồng sinh cùng trứng là sinh sản vô tính hay sao?

 

[Dong_hvt]

Theo tôi, tôi đồng ý với quan điểm của ông viện sĩ này.
Cừu dolly được sinh ra từ tế bào tuyến vú(là TBsinh dưỡng) là sinh sản vô tính là OK, ko phải bàn cãi.
Tuy nhiên, một cơ thể được hình thành từ 1 tế bào phôi thì theo tôi đó vẫn là sinh sản hữu tính
Bởi, trong quá trình phát triển hợp tử phát triển thành phôi. Trong quá trình phát triển của phôi, nếu có sự phân cắt bất thường thì từ một phôi ban đầu sẽ phát triển thành nhiều phôi, đó là hiện tượng đồng sinh cùng trứng. Vậy chẳng lẽ hiện tượng đồng sinh cùng trứng là sinh sản vô tính hay sao?

Thưa anh Lượng( thứ lỗi nếu em xưng hô không đúng) theo em hiện tượng đồng sinh cùng trứng cũng là sinh sản vô tính vì VCDT là của cùng 1 cơ thể, không có sự kết hợp VCDT khác nguồn nên vẫn là sinh sản vô tính thôi ạ. Và đồng sinh cùng trứng thì 2 cơ thể về cơ bản có kiểu gen giống nhau mà.