Phage display

[Nguyễn Xuân Hưng]

Hôm qua nhân lúc trà dư tửu hậu, chat hứng nổi lên, ngồi tán nhảm với đồng chí Huỳnh Chấn Khôn buổi đêm khuya.

Nói chán trên giời dưới biển rồi bỗng đâu bàn tới kỹ thuật phage display. Chợt nhớ hồi trẻ cũng đã từng xông pha với cái này. Lại nhân khi rảnh rỗi không có gì làm nên post tạm lên mục phòng đọc vài dòng tâm sự:

http://www.sinhhocvietnam.com/vn/modules.php?name=Pages&go=page&pid=32

Xin lỗi đồng chí Cường vì thay mất mục Games của đồng chí bằng Phòng đọc nghen. (Thích chơi game thì ra chỗ khác chơi, chỗ này để anh làm việc nhé)

Cuối cùng nói nốt 1 câu cho xong trách nhiệm:

Mời các bạn cùng thảo luận ạ.

 

[Nguyễn Ngọc Lương]

Không có gì nhiều để thảo luận, nhưng mà đc Hưng hình như hơi lạm dụng endnote: đồng chí quả thực đã đọc 107 tài liệu để viết bài này?
À, trong bài có nêu lên một số thư viện phage display nổi tiếng. Sao không có công ty nào trong đó nhỉ? Đáng ra công ty sản xuất Mab phải có thư viện tốt nhất chứ?
Hưng có thể nêu rõ quá trình sản xuất Mab từ phage display không nhỉ? Ví dụ sau khi đã chọn ra được Fab/sdAb/scFv có ái lực với phân tử đích rồi thì bước tiếp theo là làm gì để có Mab tương ứng.

 

[Nguyễn Xuân Hưng]

Không có gì nhiều để thảo luận, nhưng mà đc Hưng hình như hơi lạm dụng endnote: đồng chí quả thực đã đọc 107 tài liệu để viết bài này?
À, trong bài có nêu lên một số thư viện phage display nổi tiếng. Sao không có công ty nào trong đó nhỉ? Đáng ra công ty sản xuất Mab phải có thư viện tốt nhất chứ?
Hưng có thể nêu rõ quá trình sản xuất Mab từ phage display không nhỉ? Ví dụ sau khi đã chọn ra được Fab/sdAb/scFv có ái lực với phân tử đích rồi thì bước tiếp theo là làm gì để có Mab tương ứng.

1. Hì, thường thì với những tài liệu dùng trong trích dẫn thì ít nhất em cũng đã đọc abstract và ngó xem mấy ông tác giả đó ở đâu.

2. Đối với thư viện thì thế này. Thường thì các công ty họ giữ miếng ghê gớm, ai người ta công bố thư viện của họ đâu. Đối với các công ty, mục tiêu của họ là thương mại hóa sản phẩm nên thường thì những cái gốc (như kiểu thư viện, vector....) họ thường tự làm riêng cho mình (làm từ đầu hoặc cải biên cái đã có) để khi làm ra sản phẩm họ không phải chia tiền cho người khác hihi.

3. Trước có dịp nhận chỉ giáo từ TS. Nguyễn Hữu Tuệ (người từng giữ nhiều chức vụ lãnh đạo tại công ty Genentech) về quy trình sản xuất chung Mab, đem áp vào kỹ thuật phage display thì nó thế này:

- Dùng kỹ thuật phage display như đã viết trong bài để tạo dòng kháng thể có tính đặc hiệu, ái lực cao (khâu này khá dễ nhưng lại đòi hỏi rất cẩn thận và cần nhiều may mắn vì biết đâu trong cái thư viện của mình chả có ông kháng thể nào có tính đặc hiệu và ái lực cao với target.)

- Tách dòng gene mã hóa kháng thể này (khâu này chắc dễ nhất).

- Biến đổi kháng thể thu được.

+ Gây đột biến để tăng ái lực/tính đặc hiệu (khâu này có thể không cần nếu chọn được kháng thể rất tốt từ thư viện).

+ Gắn thêm các phần khác của kháng thể (nếu dùng thư viện scFv hoặc Fab) như Fc.

......

- Đem đi biểu hiện tứ tung trong các đối tượng khác nhau tùy mục đích. Đây là một trong những khâu tối quan trọng nếu sản phẩm mAb dùng cho người. Khi đó:

+ Dùng cell lines khác nhau --> glycosylation pattern khac nhau. Glycosylation rất quan trọng nếu cần phản ứng miễn dịch (ADCC or CDC) để có hoạt tính in vivo trong trị bệnh.

- Sau khi biểu hiện xong thì cần tinh chế. Các phương pháp tinh chế khác nhau --> hiệu quả và sản phẩm phụ khác nhau. Do vậy luôn cần thẩm định in vivo với sản phẩm tinh chế với động vật và thử nghiệm lâm sàng mỗi khi thay đổi quy trình lên men hoặc cell line.

- Sau khi mọi điều trên ok thì cần lên men ở quy mô lớn. Thường mAb dùng trong trị liệu cần lượng rất lớn, 200mg đến 1g/1 bệnh nhân/1 lần tiêm --> cần hiệu quả từ 1-3g/L và lên men trong thiết bị lên men 5000-20.000 L để có thể sản xuất.... có lãi.

Nhân tiện chắc sẽ có người thắc mắc tại sao tôi quảng cáo kỹ thuật Phage display này ghê vậy. Trong khi ai cũng nghe nói kỹ thuật Hybridoma và không ít người nghĩ rằng chỉ mỗi Hybridoma mới tạo được mAb. Tôi cũng từng thắc mắc như vậy. Câu trả lời là trên thực thế Phage display, Ribosome display cũng đang được dùng rất nhiều trong nghiên cứu tạo các sản phẩm mAb. Tuy nhiên người ta thấy nhiều sản phẩm dùng Hybridoma hơn (18/19 mAb được FDA phê chuẩn thương mại hóa tính đến 2005 phát sinh từ Hybridoma) vì kỹ thuật này được phát minh sớm hơn. Thông thường để mAb được phê chuẩn dùng trong trị liệu cần 15-20 năm tính từ khi triển khai nghiên cứu mà Phage display mới được phát minh năm 1985 nên cần thêm thời gian.


Cũng bởi vậy nên em nghe nói có mấy đề tài Nhà nước sản xuất mAb (cả dùng trong trị liệu lẫn dùng trong các kit phát hiện vsv...) hoàn thành trong 3 năm với kinh phí giới hạn thì em hơi sốc.

À, mới có trò hay đem ra thử nghiệm luôn. Từ giờ thi thoảng em sẽ dùng chữ trắng trong bài viết để ẩn đi một số nội dung hay ho hihi.

 

[Hoàng Anh Hoàng]

Cho em thắc mắc chút là, người ta lại hay dùng filamentous phage cho kĩ thuật này, liệu có thể dùng 2 loại phages khác (Myoviridae và Podoviridiae) được không?