Ưu thế lai (heterosis, hybrid vigor) là hiện tượng con lai của 2 dòng thuần có tính trạng vượt trội so với cha mẹ. Cơ chế phân tử gây nên hiện tượng này vẫn là một cuộc tranh luận khoa học đã kéo dài hơn 100 năm. Có 2 giả thuyết lý giải hiện tượng này:
[sửa] Tài liệu tham khảo
Thể loại (6): 2010 | Cao Xuân Hiếu | Sinh học | Di truyền | Nông nghiệp | Khoa học sự sống
- Giả thuyết tính trội: cho rằng con lai tập hợp nhiều allele trội, có lợi (ở đa số các locus) hơn so với bố mẹ, điều này 1) ức chế tác động có hại của các allele lặn; 2) tương tác giữa allele trội ở các locus khác nhau [1]
- Giả thuyết siêu trội: cho rằng tổ hợp nhất định giữa 2 allele thuộc 1 locus có thể tạo ra một kiểu hình ưu thế [2][3].
- Không phải tổ hợp bất kỳ nào giữa 2 dòng thuần đều tạo ưu thế lai. Và các tổ hợp khác nhau thì mức độ ưu thế lai khác nhau. => ủng hộ giả thuyết siêu trội
- Cá thể đa bội hóa (có số lượng NST / số phiên bản của gene nhiều hơn so với dòng xuất phát) thường có kiểu hình tương tự ưu thế lai => ủng hộ giả thuyết trội
- Khi giả thuyết tính trội đúng => một lượng lớn transcripts (tác động tiêu cực) sẽ bị ức chế ở con lai (so với bố mẹ)
- Khi giả thuyết siêu trội đúng => một lượng transcripts sẽ được biểu hiện cực đại (so với bố mẹ)
[sửa] Tài liệu tham khảo
- ↑ Davenport CB (1908). "Degeneration, albinism and inbreeding". Science 28 (718): 455.
- ↑ East EM (1908). "Inbreeding in corn". Reports of the Connecticut Agricultural Experiments Station for 1907: 419–428.
- ↑ Shull GH (1908). "The composition of a field of maize". Reports of the American Breeders Association: 296–301.
- ↑ In Search of the Molecular Basis of Heterosis Plant Cell (2003) 15: 2236-2239.
- ↑ Allelic variation and heterosis in maize: How do two halves make more than a whole? Genome Res. (2007) 17: 264-275
- ↑ Comparative Transcriptional Profiling and Preliminary Study on Heterosis Mechanism of Super-Hybrid Rice Mol. Plant (2010) doi: 10.1093/mp/ssq046
- ↑ An Interspecific Plant Hybrid Shows Novel Changes in Parental Splice Forms of Genes for Splicing Factors Genetics (2010), 184: 975-983.
- ↑ Global Epigenetic and Transcriptional Trends among Two Rice Subspecies and Their Reciprocal Hybrids Plant Cell (2010) 22:17-33
- ↑ A Genome-Wide Transcription Analysis Reveals a Close Correlation of Promoter INDEL Polymorphism and Heterotic Gene Expression in Rice Hybrids Mol. Plant (2008) 1 (5): 720-731. doi: 10.1093/mp/ssn022
- ↑ PERSPECTIVE: Heterosis Plant Cell (2010) 22:2105-2112
- Ưu thế lai Giáo trình CSDTCG - Hoàng Trọng Phán
- Ưu thế lai Giáo trình Di truyền Số lượng, GS. Bùi Chí Bửu
Thể loại (6): 2010 | Cao Xuân Hiếu | Sinh học | Di truyền | Nông nghiệp | Khoa học sự sống