Hoạt động của phức hợp siRNA-RISC

[SUSHI]

Các anh chị ơi em không hiểu làm sao phức hợp RISC có thể nhận biết được mạch nào cần giữ lại, mạch nào cần loại bỏ khi nó gắn với phân tử siRNA, em có đọc được một bài trên mạng có đoạn "trong hai mạch đơn của siRNA, chỉ có mạch nào có đầu 5' có hoạt lực với Agronaut trong phức hệ RISC mới gắn được với phức hệ RISC để tạo phức hợp siRNA-RISC". Em không hiểu mạch có đầu 5' có hoạt lực là sao cả.
Rất mong sự giúp đỡ của các anh chị, em xin cám ơn rất nhiều.

 

[sanhhp]

Theo mình hiểu về siARN thì như sau.

Các ARN mạch đơn có kích thước nhỏ, gọi là tiểu – ARN (miARN hay microARN) có khả năng liên kết vào các trình tự bổ sung với nó trên mARN. Các miARN được hình thành từ các phân tử ARN dài tiền thân; nó tự cuộn gập và chứa một hoặc một số cấu trúc “cặp tóc” (dạng sợi kép) được giữ với nhau bằng các liên kết hidro. Sau khi mỗi cấu trúc cặp tóc được cắt khỏi phân tử tiền thân nó được cắt tỉa bởi một enzym gọi là yếu tố xén – Dicer thành các đoạn ARN sợi kép ngắn khoảng 20 bp. Một trong hai mạch sau đó bị phân giải trong khi mạch còn lại (miARN) tạo phức hợp với một hoặc một số phân tử protein; miARN giúp phức hệ có thể liên kết vào bất cứ phân tử mARN nào có trình tự bổ sung với nó. Tiếp theo phức hệ miARN – protein hoặc tiến hành phân giải phân tử mARN đích hoặc ngăn cản phân tử này phiên mã. Ví dụ ở người ước tính có 1/3 tổng số gen có thể được điều hòa qua cơ chế miARN.
Các phân tử ARN can thiệp kích thước nhỏ (siARN) có kích thước và chức năng giống với miARN. Trong tế bào có bộ máy sản sinh ra các miARN và siARN; cả hai loại ARN này đều tương tác với protein và gây ra các hiệu ứng tương tự. Cơ sở phân biệt miARN và siARN chủ yếu dựa vào bản chất phân tử tiền thân tạo ra chúng. Nếu như miARN thường được hình thành từ các cấu trúc cặp tóc duy nhất trên một phân tử ARN mạch đơn tiền thân thì siARN thường được tạo ra từ các phân tử ARN sợi kép dài hơn nhiều.
Nếu như miARN và mARN có trình tự bổ sung suốt dọc chiều dài của miARN, thì mARN sẽ bị phân giải. Còn nếu sự tương đồng chỉ là một phần thì dịch mã bị ngăn cản.

 

[SUSHI]

Đầu tiên mình rất cảm ơn câu trả lời của sanhhp, nhưng điều mà mình rất thắc mắc đó là có điểm gì khác nhau giữa hai mạch đơn của phân siRNA mà phức hệ RISC có thể nhận biết và loại bỏ đi mạch không bổ sung với mRNA, vì theo bản chất thì cả hai mạch đơn này đều được cấu tạo từ ribonucleotide.Rất mong sự góp ý của các bạn

 

[Ho Huu Tho]

Đầu tiên mình rất cảm ơn câu trả lời của sanhhp, nhưng điều mà mình rất thắc mắc đó là có điểm gì khác nhau giữa hai mạch đơn của phân siRNA mà phức hệ RISC có thể nhận biết và loại bỏ đi mạch không bổ sung với mRNA, vì theo bản chất thì cả hai mạch đơn này đều được cấu tạo từ ribonucleotide.Rất mong sự góp ý của các bạn

Có phải thế này không nhỉ (chỉ đoán mò thôi, chưa tìm hiểu):
RNase là enzym phân giải ARN và enzym này lúc nào cũng có mặt trong bào tương sẵn sàng để cắt bất cứ phân tử ARN.
Khi ARN tạo phức với protein thì nó được bảo vệ một phần, bị enzym RNase phân cắt phân cắt chậm hơn so với sợi không tạo phức. Tuy nhiên, kiểu gì thì cuối cùng cũng bị cắt hết bằng cách này hay cách khác.

 

[Nguyễn Ngọc Lương]

http://en.wikipedia.org/wiki/RNA-induced_silencing_complex
Chắc bạn sushi nói đến cái entry này ở wiki:
One strand is integrated into the RISC complex. This strand is known as the guide strand and is selected by the argonaute protein, the catalytically active RNase in the RISC complex, on the basis of the thermodynamic stability (bền nhiệt) of the 5' end.[3] The strand with a less thermodynamically stable 5' end is loaded into the RISC complex.

Lười đọc cái này, nhưng có thể suy diễn là có thể có những sợi dRNA được xử lý cho ra sợi đơn RNA không bổ sung với mRNA nào. Có nghĩa là quá trình chọn lựa sợi nào để tải lên phức RISC không thể phân biệt được sợi nào là sợi cần giữ dựa trên trình tự của nó. Rõ ràng những phức RISC chứa sợi RNA không bổ sung với mRNA nào sẽ không có tác dụng phân hủy mRNA như những phức có chứa sợi RNA bổ sung với mRNA.
Bạn đợi chuyên gia Hưng vào trả lời cái này thêm nhé.