Bài tập di truyền liên kết gen, hoán vị gen

[Hoàng Đức Minh]

Đây là một dạng bài tập khó. Một số nhầm lẫn có thể mắc phải:

- Nhầm lẫn giữa tần số hoán vị gen.
- Nhầm giữa gen liên kết với giới tính
- Một số động thực vật có xảy ra hoán vị gen, liên kết gen ở con đực hoặc con cái. Một số loài hoán vị xảy ra cả ở 2 giới, nhưng tần suất không giống nhau.
- Biện luận nhầm gen liên kết với giới tính.

Xin mời đưa ra thảo luận, phân tích, gợi ý, trả lời về các bài tập dạng này tại đây.

Xin lưu ý: Các bạn làm ơn viết những bài giải của mình như là làm một bài thi đại học, thì sẽ dễ dàng cho bạn và mọi người hơn trong thảo luận tránh tình trạng râu ông nọ cắm cằm bà kia.

 

[Huỳnh Như Ngọc Hiển]

Nói chung :
-Nhiều sách tham khảo cho hs giải hoán vị gen bằng cách đặt ẩn số mình cho rằng cách này không hay.Từ khi cục khảo thí ra đề chúng ta lấy số cá thể hoán vị chia tổng số cá thể(dạng bài 2 lớp 4 thể).Dạng 4 lớp 8 thể không ra vì dính tới trao đổi chéo kép,hệ số trùng hợp....PHỨC TẠP!
-Chúng ta giới hạn trong lai 2 tính(nhiêu cũng đủ khiến hs chết rồi).Đề hướng tới lý thuyết không chú trọng tính toán như lý hay hóa.
_Liên kết tỉ lệ bao giờ cũng giống lai một tính 1:1,1:2:1,3:1 bất kể thằng cha nào làm thí nghiệm lai 2,3 ,4, cấp số cộng tính ,cấp số nhân tính.
_Hoán vị tỉ lệ kiểu gen giống phân li độc lập nhưng tỉ lệ kiểu hình khác biệt tùy tần số hoán vị.
-Liên kết với y chẳng bao giờ ra đơn giản vì ví dụ về nó khá ít ỏi.Ta nhắc tới liên kết với x:
+Nhận xét ĐỒNG THỜI  sự phân tính về kiểu hình thu được ở 2 giới đực cái khác nhau(Vị nào là chưởng môn cái box này làm ơn cho bảng kí hiệu viết đực cái ....mỏi tay!) có sự di truyền chéo :
mẹ---->con trai---->cháu gái (1)
cha---->con gái---->cháu trai(2)
mẹ------>con trai+cha---->con gái (3) (coi cuốn di truyền học của PGS.PHẠM THÀNH HỔ á,mình nhớ năm nào thi quốc gia câu di truyền chéo nhưng không cho đời cháu thí sinh dựa vào 1,2 sẽ đi tong câu này ngay)
+gen gây chết liên kết x cái này dễ rồi vì đực:cái=1:1
Anh Minh giải thích rõ hơn được không nhầm là nhầm với cái gì.Chẳng hạn nhầm giữa tần số hoán vị với cái gì.

 

[Nguyễn Minh Quốc]

Em có 1 bài tập mà em không ?hiểu:
- Ruồi giấm thân đen, mắt đỏ lai với ruồi thân nâu,mắt tím thu được F1 100% thân nâu,mắt đỏ. F1 giao phối với nhau thu đuợc F2 có tỉ lệ:650 thân nâu mắt đỏ; 320 thân đen mắt đỏ ; 325 thân nâu mắt tím.Giải thích và viết sơ đồ lai
Em xác định F1 có kiểu gen Ab/aB , P có kiểu gen Ab/Ab x aB/aB. Thế nhưng khi lấy bất cứ tỉ lệ hoán vị gen nào ở ruồi cái (chỉ có ruồi cái mới có) thì cũng ra kiểu hình là 2:1:1
Em mong mọi người giải thích hộ

 

[Hoàng Đức Minh]

Anh Minh giải thích rõ hơn được không nhầm là nhầm với cái gì.Chẳng hạn nhầm giữa tần số hoán vị với cái gì.

Nhầm giữa 2 gen một gen liên kết với giới tính, còn một gen không liên kết nhưng lại phăm phăm bắn theo sơ đồ lai bình thường nên chết

Em xác định F1 có kiểu gen Ab/aB , P có kiểu gen Ab/Ab x aB/aB. Thế nhưng khi lấy bất cứ tỉ lệ hoán vị gen nào ở ruồi cái (chỉ có ruồi cái mới có) thì cũng ra kiểu hình là 2:1:1

Bạn hãy tuân thủ luật chơi của topic này, đó là bạn gửi bài giải hoàn chỉnh do chính bạn giải lên đây, lúc đó thì mọi người mới mổ xẻ được.

 

[Nguyễn Minh Quốc]

P: ?thân đen, mắt đỏ ? ? ? ? ?x ? ? ? ? ?thân nâu,mắt tím

F1: ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? 100% thân nâu, mắt đỏ

F2: ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? 650 thân nâu mắt đỏ
? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? 320 thân đen, mắt đỏ
? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?325 thân nâu, mắt tím
Xét tỉ lệ kiểu hình ở F2: ?
? ? ? ? nâu : đen =3:1 --> thân nâu là trội so với thân đen , F2 dị hợp tử.
F2 đồng tính --> F1 đồng hợp tử
? ? ? ? đỏ : tím ?= 3:1 --> đỏ là trội so với tím, F2 dị hợp tử.
F2 đồng tính --> F1 đồng hợp tử
Quy ước : Thân nâu (A), thân đen (a) ; mắt đỏ (B) mắt tím (b)
Nếu hai tính trạng di truyền độc lập--> tỉ lệ kiểu hình là 9:3:3:1-->hai tính trạng di truyền liên kết.
Vậy kiểu gen F1 là Ab/aB. P có kiểu gen là Ab/Ab x aB/aB
Gọi tần số hoán vị gen là f
Sơ đồ lai:
P: ?Ab/Ab ? ? ? ? ? ? ? ? ? x ? ? ? ? ? ? ?aB/aB
? ?Nâu , tím ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? đen, đỏ

F1 100%Ab/aB
? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?Nâu ,đỏ
F1 x F1: Ab/aB x Ab/aB

GF1 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? 0,5- f/2 Ab ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?0.5 Ab
? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? 0,5- f/2 aB ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? 0.5 aB
? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? f/2 ?AB
? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?f/2 ?ab

F2 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? (kẻ bảng Punnet)
? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? Kiểu gen ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?Kiểu hình
? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? 0,5 - f/2 Ab/aB ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? 0.5 nâu, đỏ
? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? f/4 AB/Ab
? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? f/4 AB/aB
? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? 0,25 – f/4 Ab/Ab ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?0,25 nâu tím
? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? f/4 ab/Ab
? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? 0.25 – f/4 aB/aB ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? 0.25 đen, đỏ
? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? 0.25 – f/4 ab/aB

 

[Hoàng Đức Minh]

Bạn viết đầy đủ đề bài ra đây xem nào? Tôi thấy nó hình như thiếu tỉ lệ đực cái của F2.

 

[Nguyễn Minh Quốc]

Bạn viết đầy đủ đề bài ra đây xem nào? Tôi thấy nó hình như thiếu tỉ lệ đực cái của F2

Đây là bài của thầy Lập ra để kiểm tra hoàn toàn không đả động đến tỉ lệ đực cái ở F2 tức là không liên quan đến liên kết giới tính.Ý em là ở ruồi giấm hoán vị gen chỉ xảy ra ruồi cái.Đấy là toàn bộ gì em biết , nếu anh Minh có thể tìm ra mối liên hệ với bài về di truyền liên kết giới tính thì nhờ anh chỉ bảo hộ.

 

[Nguyễn Văn Phương]

Tham gia chút cho dzui nghe!

Đề toán của bài này hoàn toàn đầy đủ.

  Kết quả của phép lai ở F2 nhận được hoàn toàn có thể viết lại như sau:
      ruồi thân nâu, mắt đỏ: 650
      ruồi thân đen, mắt đỏ: 320
      ruồi thân nâu,mắt tím: 325
      ruồi thân đen,mắt tím: 0

    Phương pháp giải,kiểu gen và sơ đồ lai bạn Minh Quốc đã làm đúng. Ở đay chỉ cần giải thich thêm vì sao lại có kết quả như vậy là đủ .

  Tôi xin đưa ra sự giải thich như sau:
Điều cần chú ý đầu tiên đó là ruồi mang 2 cặp tính trạng lặn hoàn toàn không có,điều này không phải là ngẩu nhiên!!!!!Ở ruồi mẹ F1 sẽ tạo ra 4 loại giao tử,trong đó tỉ lệ tái tổ hợp và không tái tổ hợp phụ thuộc vào tần số trao đổi chéo(hoán vị),tần số trao đổi chéo lại phụ thuộc vào khoảng cách giữa các gene.Nhưng kết quả cuối cùng bao giờ cũng giống nhau.Ở F2 có tỉ lệ tổng quát kiểu hình là 2:1:1:0 ,nghĩa là không tìm thấy ruồi thân,mắt tím(đồng dị hợp),điều này cho phép ta khẳng định rằng
trạng thái của các gene trên nhiễm sắc thể (NST)( ý muốn nói là trạng thái  cis- hay trans- của các gene)-Ở bài này các gene nằm ở trạng thái trans-như Minh Quốc đã tìm đúng.

 Cần lưu ý thêm ở ruồi giấm khi đem lai 2 cặp tính trạng được qui định bởi các gene liên kết với nhau nằm ở trạng thái trans( 1 allele trội và 1 allele lặn),ở F2 bao giờ cũng nhận được tỉ lệ kiểu hình giống nhau : A-B- --2:A-bb-1:aaB- --1:aabb:0. Nguyên nhân là ở ruồi đực không xảy ra hoán vị gene.
Các bạn đừng quên rằng điều điều này chỉ liên quan đến NST thường mà thôi.


 Đó là lời giải bổ sung thêm với lời giai của bạn Minh Quốc.
Chúc các bạn hạnh phúc!

 

[Huỳnh Như Ngọc Hiển]

Bài này em vừa chép vào giấy thi vừa giải trong 5 phút,em biết thế nào thi quốc gia cũng ra bài này mà !
Mọi người tham khảo đề nhá.
Động vật,trội hoàn toàn,A đuôi bình thường,a đuôi xẻ
a,PL1: cái TC đuôi xẻ x đực đuôi bình thường
F1: 100% đuôi bình thường
F2: cái ? ? ?đuôi xẻ và đuôi bình thường
? ? ? đực ? ?chỉ có đuôi bình thường
PL2: đực F1 PL1 x cái đuôi xẻ
F1: cái ? ? ? toàn ?đuôi xẻ
? ? ?đực ? ? ?toàn ?đuôi bình thừong
a,QLDT ,sơ đồ lai
b,Xác định KG,KH của P sao cho F đồng tính về tính trạng dạng đuôi
Đực ? XY, cái XX,không xảy ra đột biến,tính trạng không chịu ảnh hưởng của môi trường.

 

[Nguyễn Minh Quốc]

Lâu lắm rùi mới vào.Bài của anh Hiển ra có thể giải bằng cách.. mò.Theo em đó là cách duy nhất chứ còn suy luận thì phức tạp quá.
Quy luật di truyền là liên kết với cả hai NST X & Y trên vùng tương đồng.
Sơ đồ lai:
1.PL1
P: ? ?XaXa ?x ? XAYA

F1: ? 1XaXA:1XaYA

F2: ? ? ? ?1XAXa:1XaXa:2X-YA

2.PL2
P: ? ? ? ?XaYA ?x ? XaXa

F1: ? ? ? ?1XaXa:1XaYA

 

[Huỳnh Như Ngọc Hiển]

giải mò
lai một tính : đá văng liên kết,hoán vị,đa hiệu.Quẳng vô thùng rác phân ly độc lập

Hổng 11,121,31 gì hết ! Giục mendel,tế bào chất,tương tác qua một bên

Con đường liên kết giới tính rộng mở ,hà hà....
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Nếu nghiêm túc xem xét thực chất phép lai trên là lai thuận nghịch,một ưu thế độc đáo của lai thuận nghịch là cho biết gen trên NST thường hay NST giới tính (đã bàn trong đề DH 2002)
Lai thuận nghịch kết quả F1 khác nhau cho phép khẳng định gen quy định dạng đuôi nằm trên NST giới tính.Nhận thấy vừa có sự di truyền chéo vừa có sự di truyền thẳng cho phép nghĩ ?đến gen trên X lẫn Y (gen trên X ?di truyền chéo,gen trên Y di truyền thẳng,vì thế gen trên X và Y vừa thẳng vừa chéo )
Kiểm nghiệm cho chắc ăn
-Nếu chỉ trên Y thì cái không có đuôi ?(trừ phi xảy ra đột biến,tính trạng chịu ảnh hưởng của môi trừơng)
-Nếu chỉ trên X,thử với PL1 sẽ là
P: ? XaXa ? ?x ? ? ?XAY
F1: XAXa : ?XaY (1 bình thường,1 xẻ)
===>Muốn con đực xẻ F1 kia là bình thường thì phải có A trên Y
===>gen trên X lẫn Y

 

[Huỳnh Như Ngọc Hiển]

Đang thử nghiệm đề
1/PL1 P:béo,mỏ dài ,lông đen x ốm,mỏ ngắn,lông trắng
? ? ? ? ?F1:100% béo,mỏ dài,lông đen
? ? ? ? ?F1 x F1 ---->F2 : 3 béo,mỏ dài,long đen : 1 ốm,mỏ ngắn,lông trắng
? ?
? ?PL2 : P: ?béo,mỏ dài,lông trắng x ốm,mỏ ngắn,lông đen
? ? ? ? ? ? F1: 100% béo,mỏ dài,lông đen
? ? ? ? ? ?F1 x F1---->F2 : 1 béo,mỏ dài,lông trắng : 2 béo,mỏ dài,lông đen : 1 ốm,mỏ ngắn,lông đen
? ? ? ? ? ?
? ? PL3: ?P : F1PL1 ?x ? F1PL2
? ? ? ? ? ? ?F1: 1 béo,mỏ dài,lông trắng : 2 béo,mỏ dài,lông đen : 1 ốm,mỏ ngắn,long đen

 

[Huỳnh Như Ngọc Hiển]

PL1 : Lai RG đực TC mắt đỏ,cánh rộng với RG cái mắt trắng,cánh bé.Ở F1 cái toàn là mắt đỏ,cánh rộng;đực toàn là mắt trắng,cánh bé.
PL2 : Lai RG cái mắt đỏ,cánh rộng F1 với RG đực mắt trắng,cánh bé thu được F1 như sau:
          Mắt đỏ,cánh rộng    198
          Mắt trắng,cánh bé   192
          Mắt đỏ,cánh bé      110
          Mắt trắng,cánh rộng 100
a,Biện luận  QLDT,viết sơ dồ lai
b,Thực tế hiếm gặp dạng RG mắt trắng,cánh bé.Giải thích trên cơ sở xác suất.
c,Tính toán theo lý thuyết có khoảng bao nhiêu cặp RG cha mẹ ở PL2
 TỰ CHẾ.

 

[Nguyễn Ngọc Hân]

Em cũng có một bài toán di truyền muốn hỏi ! Đề như sau :
Khi đem lai hai dòng thuần tương phản của cùng một loài thực vật ta thu được đời con F1 đồng tính ?hoa kép màu trắng !
Đem F1 giao phấn với cây chưa biết thu được F2 có 80 ngàn cây trong đó có 329 cây hoa đơn màu tím
Biết các tính trạng trội lặn hoàn toàn ! hãy tìm KG cây chưa biết và viết sơ đồ lai minh họa !

 

[Huỳnh Như Ngọc Hiển]

Em sẽ post bài giải sau,để sửa chữ sửa từ lại đã.MỜi mọi người ngó cái đề
Cái XX,đưc XY,gen không phụ thuộc giới tính,độ thấm,độ biểu hiện 100%.Biện luận QLDT,viết sơ đồ lai cho từng phép lai.
1,P cái xám x đực trắng
? F1: ?1 xám ?1 trắng
2,P:cái trắng x đực xám
F1: 1cái xám: 1đực trắng
3,P:cái xám x đực trắng
?F1: cái: 1xám ?1 trắng
? ? ? ? đực: 1hung ?1trắng
Tự chế.