Lê Đức Dũng
Senior Member
Kim Tae kook... Thêm một scandal trong khoa học12:45' 18/03/2008 (GMT+7)
- Scandal trong khoa học… GS. Kim Tae kook, một nhà khoa học nổi tiếng người Hàn Quốc vừa bị lật tẩy sau khi có 2 bài báo đăng trên tạp chí quốc tế. Đây là scandal thứ hai sau vụ Hwang woo suk, vào năm 2005-2006...
Tuần qua, giáo sư (GS.) Kim Tae kook , nhà khoa học Hàn quốc đã bị phát giác là ngụy tạo dữ liệu và phân tích dữ liệu trong hai công trình công bố trên tập san Science vào năm 2005 và Nature Chemical Biology vào năm 2006.
GS Hwang woo suk (trái) và GS Kim Tae Kook (phải)
Tham vọng bị lật tẩy
TIN LIÊN QUAN
Sự nghiệp khoa học của Kim Tae kook có thể nói là quá “hanh thông”. Ông tốt nghiệp cử nhân (năm 1987) và thạc sĩ (năm 1989) từ Đại học Quốc gia Seoul, tiến sĩ (1994) từ Đại học Rockefeller (Mĩ) dưới sự hướng dẫn của GS. Robert Roeder.
Sau khi tốt nghiệp tiến sĩ, Kim Tae kook làm nghiên cứu sinh hậu tiến sĩ tại Cold Spring Harbor Laboratory và Đại học Harvard từ 1994 đến 1997. Trở về Hàn Quốc, chỉ vài năm sau ông được thăng chức giáo sư trong độ tuổi 40 với một thành tích khoa học tương đối “mỏng”.
Dù vậy, ông cũng đã trở thành trưởng nhóm nghiên cứu với một sứ mệnh đầy tham vọng: tìm cách kéo dài tuổi thọ cho con người.
Trong một công trình công bố trên Science, một tập san khoa học hàng đầu trên thế giới, ông và đồng nghiệp mô tả một phương pháp có thể tiêu diệt các tế bào ung thư, các “tế bào xấu”, mà không làm tổn hại đến các “tế bào tốt”. Công trình nghiên cứu này được các chuyên gia phản biện của Science đánh giá rất cao, và xem là một sự đột phá trong chuyên ngành.
Một năm sau, Kim Tae kook công bố một công trình khác trên một tập san Nature Chemical Biology (kém danh giá hơn Science) mà trong đó ông phát hiện rằng một “đồng hồ sinh học” trong tế bào có thể chịu sự chi phối của một số protein, và các protein này có thể nhận dạng qua phương pháp ông mô tả trong bài báo trên Science.
Với hai công trình nghiên cứu trên, ông được đánh giá là một ngôi sao khoa học đang lên của Hàn Quốc, một người có thể đem lại giải thưởng Nobel cho Hàn Quốc.
Nature... cũng bị lừa! Ảnh minh họa chụp hình bìa một số báo của Nature (Nguồn: www.magbeta.com)Lợi dụng thời thế, Kim Tae Kook đề nghị thành lập công ti để chuyển giao công nghệ mà ông tin rằng sẽ rất hứa hẹn trong tương lai. Công ti do một thành viên của khoa sinh học thuộc KAIST là Yeonsoo Seo làm giám đốc. Nhưng sau nhiều lần thử nghiệm, các thành viên của công ti không cách nào lặp lại những kết quả của Kim. Khi Yeonsoo Seo gặp Kim Tae kook để xem xét lại hồ sơ thí nghiệm lúc trước để đảm bảo họ làm đúng qui trình, Kim Tae kook không chịu (và không thể) cung cấp số liệu gốc. Vài ngày sau, Kim Tae kook rời Hàn Quốc đi Mĩ mà không báo cho đồng nghiệp biết. Ngày 12/2/2008 công ti quyết định báo cáo vấn đề cho khoa trưởng khoa sinh học của KAIST.
Thêm nữa, một trong những tác giả của hai bài báo và cũng là nghiên cứu sinh của Kim Tae kook bắt đầu nghi ngờ kết quả công bố. Nghiên cứu sinh này không thể lặp lại kết quả mô tả trong hai bài báo bằng phương pháp mà Kim Tae kook mô tả. Nghiên cứu sinh quyết định báo cáo cho trưởng khoa sinh học giáo sư Lee Gyun Min biết vấn đề.
Khi có hai báo cáo, khoa trưởng - GS. Lee Gyun Min lập tức cho mở một cuộc điều tra nội bộ. Kết quả điều tra cho thấy GS. Kim Tae kook đã ngụy tạo dữ liệu và cố tình phân tích dữ liệu sai để có kết quả theo ý của mình! Hội đồng điều tra, trong đó có cả giám đốc Yeonsoo Seo. Cuộc điều tra đã kết luận rằng cả hai công trình nghiên cứu mà Kim Tae kook công bố không hàm chứa một sự thật nào! (Nguyên văn: "Our initial investigative results are strong enough to convince us that the two papers do not contain any scientific truth.")
GS. Kim Tae kook đã trở thành một Hwang Woo-Suk thứ hai của Hàn Quốc. Thế giới khoa học lại có thêm một trường hợp gian lận đầy tai tiếng. Tập san Science danh tiếng lại một lần nữa phải rút lại bài báo gian dối cũng từ một tác giả Hàn Quốc.
Khoa học không dung túng...
Khoa học không dung túng sự thiếu liêm chính. Ảnh minh họa. (Nguồn: sciencecareers.sciencemag.org)Trong khi công chúng Hàn Quốc phẫn nộ về sự việc, giới làm khoa học chắc sẽ không ngạc nhiên chút nào, bởi vì những trường hợp như thế này đã, đang, và sẽ còn xảy ra.
Thật vậy, hôm 6/3, một nhà khoa học từng chiếm giải Nobel (Linda Buck) phải đành rút lại một bài báo công bố trên tập san Nature vào năm 2001, sau khi nhóm nghiên cứu của bà không cách nào lặp lại kết quả trong bài báo. Bài báo này đã được trích dẫn 138 lần kể từ khi công bố! Người chịu trách nhiệm chính trong công trình nghiên cứu này là Zhihua Zou (gốc Trung Quốc) thì nhất định vẫn không chịu nhận rằng đã ngụy tạo số liệu. Tuy nhiên, hội đồng điều tra cũng đang xem xét lại những bài báo của Zou.
Thông thường, các sản phẩm tri thức từ nghiên cứu khoa học phải được công bố trên các tập san chuyên ngành, và trước khi công bố đều phải trải qua một quá trình bình duyệt và phản biện bởi các chuyên gia trong ngành. Khi phản biện một công trình khoa học, các chuyên gia không tiếp cận được dữ liệu gốc của tác giả mà chỉ dựa vào các dữ liệu trình bày trong bài báo (thường là phân tích thống kê). Điều này có nghĩa là các nhà khoa học đặt sự tin tưởng lẫn nhau rất lớn; họ phải tin rằng những dữ liệu được trình bày trong bài báo là sự thật, được thu thập bằng những phương pháp như mô tả trong bài báo.
Do đó, đạo đức khoa học (scientific ethics) đóng một vai trò cực kì quan trọng trong nghiên cứu khoa học. Các qui ước về đạo đức khoa học bao gồm thành thật tri thức (intellectual honesty), cởi mở và công khai, ghi nhận đóng góp của đồng nghiệp một cách thích hợp, và có trách nhiệm trước công chúng và xã hội.
Nhưng ở những nước mới phát triển khoa học, người ta không xem trọng đạo đức khoa học. Tuy nhiên, khi một nhà khoa học đã công bố nghiên cứu thì họ chỉ có thể lừa gạt nhiều người trong một lần, hay lừa gạt một người trong nhiều lần, nhưng không thể nào lường gạt nhiều người trong nhiều lần.
Gian lận khoa học và ngụy tạo có xảy ra ở nước ta không? Tuy chưa có một cuộc điều tra nào được tiến hành, nhưng câu trả lời chắc chắn là có. Những trường hợp đạo văn trong các bài báo khoa học, đạo công trình nghiên cứu, lấn áp nghiên cứu sinh hay cộng sự viên cấp thấp, cướp công, sửa số liệu... từng được nêu trên báo chí, nhưng việc xét xử vẫn chưa rõ ràng.
Thật ra, nước ta thiếu một cơ chế để đương đầu với những vi phạm đạo đức khoa học, và do đó những trường hợp lem nhem trong khoa học thường không được giải quyết nghiêm chỉnh và nghiêm minh. Có lẽ đã đến lúc Nhà nước cần phải thiết lập một ủy ban hay cơ quan tương tự như Office of Research Integrity (Mĩ) để theo dõi và giải quyết tận gốc những gian lận trong khoa học.
Nhà nước có trách nhiệm phải đảm bảo tiền bạc và tài nguyên của người dân đầu tư cho nghiên cứu khoa học được sử dụng một cách thích hợp và xứng đáng. Khoa học xây dựng và tồn tại dựa trên tinh thần chân thực và liêm chính. Đảm bảo sự liêm chính và trung thực trong nghiên cứu là một bước quan trọng để nâng cao chất lượng nghiên cứu khoa học và nâng cao uy tín khoa học của nước nhà.
Trong những trường hợp gây nhiều tai tiếng trong dư luận công chúng có lẽ là trường hợp của bác sĩ John Darsee vào thập niên 1980 khi ông, lúc đó là một giáo sư trẻ thuộc Đại học Emory (Atlanta, bang Georgia, Mĩ), công bố một loạt 10 bài báo mà ông đứng tên tác giả đầu. Với thành tích ấn tượng đó, Darsee được thăng tiến nhanh chóng trong sự nghiệp khoa bảng, trở thành một nhà khoa học được nhiều đồng nghiệp kính trọng. Nhưng tất cả những bài báo đó là hoàn toàn giả tạo. Nói cách khác, ông đã tạo sự nghiệp dựa vào việc ngụy tạo nghiên cứu trong suốt 10 năm liền!
Jon Sudbo: Lừa cả hội đồng thẩm định
Năm 2005, Tập san Lancet (một tập san y học đứng vào hàng nhất nhì trên thế giới) công bố một công trình nghiên cứu của bác sĩ Jon Sudbo, chuyên gia về ung thư thuộc Bệnh viện Radium và Đại học Oslo (Na Uy). Trong bài báo, bác sĩ Sudbo và 13 cộng sự viên báo cáo rằng họ đã tiến hành một nghiên cứu đối chứng (case-control study) với 908 đối tượng, và kết quả cho thấy thuốc chống viêm NSAIDs (non-steroidal anti-inflammatory drugs) có hiệu quả làm giảm nguy cơ ung thư miệng. Phát hiện của bác sĩ Sudbo gây sự chú ý lớn của các chuyên gia trong lĩnh vực ung thư bởi vì các loại thuốc NSAID được sử dụng rất rộng rãi để giảm đau, nhất là đau thấp khớp, và tương đối rẻ, và nếu quả thật thuốc có hiệu quả chống ung thư thì đó là một tin vui cho bệnh nhân: một thuốc mà đạt hai mục tiêu. Sau khi công bố bài báo, Sudbo trở thành nổi tiếng trong giới chuyên môn về "phát hiện" mà ít ai nghĩ đến đó.
Sau này, người ta mới phát hiện trong số 908 đối tượng "ma" để nghiên cứu, có đến 250 người có cùng ngày tháng năm sinh! Tổng biên tập tập san Lancet, Richard Horton, phải thú nhận là Sudbo quá thông minh và tinh xảo đến độ ông có thể qua mặt tất cả 13 cộng sự viên là tác giả của bài báo, lường gạt tất cả các chuyên gia trong ngành đã bình duyệt bài báo, lường gạt luôn cả một chuyên gia thống kê học cũng là người bình duyệt bài báo! Hành động ngụy khoa học của bác sĩ Sudbo chỉ được phát hiện khi một nhà dịch tễ học người Na Uy chú ý đến đoạn văn mà Sudbo cho biết nguồn bệnh nhân mà ông nghiên cứu là trích từ một ngân hàng dữ liệu (database) về ung thư thuộc bệnh viện Radium, bởi vì trong thực tế ngân hàng dữ liệu này không hiện hữu!
Eric Poehlman: Đi tù vì nghiên cứu dỏm
Poehlman là cựu giáo sư y khoa, một chuyên gia về bệnh béo phì của Trường đại học Vermont (Mĩ). Trước khi bị phát hiện giả tạo số liệu và đi tù, Poehlman là một trong những “ngôi sao” sáng chói trong lĩnh vực nghiên cứu bệnh béo phì, với hơn 200 bài báo khoa học trên các tập san y khoa quốc tế, và được các đồng nghiệp cũng như các công ti dược mời thuyết giảng. Nhưng 10 bài báo khoa học và bài giảng trong các hội nghị suốt từ 1992 đến 2002 lại là những tác phẩm khoa học dựa vào số liệu do ông ngụy tạo để phù hợp với lí thuyết của mình.
Năm 1995, Poehlman trình bày dữ liệu mà ông báo cáo là thu thập từ một nghiên cứu đánh giá các đặc điểm về chuyển hóa năng lượng ở phụ nữ trong thời gian trước và sau mãn kinh. Các dữ liệu này được công bố trên tập san Annals of Internal Medicine (một tập san y khoa hàng đầu trên thế giới). Poehlman đã ngụy tạo số liệu mà ông cho là “nghiên cứu sơ bộ” để thu hút tài trợ đến gần 3 triệu USD từ NIH (cơ quan tài trợ cho phần lớn nghiên cứu y khoa ở Mĩ). Sau nhiều năm điều tra, Trường đại học quyết định sa thải Poehlman và Nha liêm chính trong nghiên cứu (ORI) truy tố ông ra tòa. Ngày 28/6/2006, Poehlman bị tòa xử phạt một năm tù và phải hoàn trả cho Nhà nước 542.000 USD. Đây là trường hợp nghiêm trọng nhất và lần đầu tiên trong lịch sử khoa học Mĩ một giáo sư gian lận trong khoa học phải ngồi tù.
Tuần qua, giáo sư (GS.) Kim Tae kook , nhà khoa học Hàn quốc đã bị phát giác là ngụy tạo dữ liệu và phân tích dữ liệu trong hai công trình công bố trên tập san Science vào năm 2005 và Nature Chemical Biology vào năm 2006.
Tham vọng bị lật tẩy
TIN LIÊN QUAN
- Những vụ scandal mới nhất trong khoa học
- Hwang thừa nhận làm giả dữ liệu nghiên cứu
- Xử án nhà khoa học Hàn Quốc Hwang Woo-suk
- Nhà khoa học Hàn Quốc chính thức bị kết tội gian lận
- GS Gerald Schatten để lọt nghiên cứu nguỵ tạo
- Câu chuyện chưa biết về Hwanggate
- Gian lận và vi phạm đạo đức trong khoa học
- Sa thải Hwang Woo-suk
- Khoa học và ngụy tạo khoa học
- Vụ Hwanggate trong mắt các nhà khoa học VN
- Kết quả điều tra vụ Hwanggate: Hwang đã sai!
- Hàng chục triệu USD đổ cho nghiên cứu giả
Sự nghiệp khoa học của Kim Tae kook có thể nói là quá “hanh thông”. Ông tốt nghiệp cử nhân (năm 1987) và thạc sĩ (năm 1989) từ Đại học Quốc gia Seoul, tiến sĩ (1994) từ Đại học Rockefeller (Mĩ) dưới sự hướng dẫn của GS. Robert Roeder.
Sau khi tốt nghiệp tiến sĩ, Kim Tae kook làm nghiên cứu sinh hậu tiến sĩ tại Cold Spring Harbor Laboratory và Đại học Harvard từ 1994 đến 1997. Trở về Hàn Quốc, chỉ vài năm sau ông được thăng chức giáo sư trong độ tuổi 40 với một thành tích khoa học tương đối “mỏng”.
Dù vậy, ông cũng đã trở thành trưởng nhóm nghiên cứu với một sứ mệnh đầy tham vọng: tìm cách kéo dài tuổi thọ cho con người.
Trong một công trình công bố trên Science, một tập san khoa học hàng đầu trên thế giới, ông và đồng nghiệp mô tả một phương pháp có thể tiêu diệt các tế bào ung thư, các “tế bào xấu”, mà không làm tổn hại đến các “tế bào tốt”. Công trình nghiên cứu này được các chuyên gia phản biện của Science đánh giá rất cao, và xem là một sự đột phá trong chuyên ngành.
Một năm sau, Kim Tae kook công bố một công trình khác trên một tập san Nature Chemical Biology (kém danh giá hơn Science) mà trong đó ông phát hiện rằng một “đồng hồ sinh học” trong tế bào có thể chịu sự chi phối của một số protein, và các protein này có thể nhận dạng qua phương pháp ông mô tả trong bài báo trên Science.
Với hai công trình nghiên cứu trên, ông được đánh giá là một ngôi sao khoa học đang lên của Hàn Quốc, một người có thể đem lại giải thưởng Nobel cho Hàn Quốc.
Nature... cũng bị lừa! Ảnh minh họa chụp hình bìa một số báo của Nature (Nguồn: www.magbeta.com)Lợi dụng thời thế, Kim Tae Kook đề nghị thành lập công ti để chuyển giao công nghệ mà ông tin rằng sẽ rất hứa hẹn trong tương lai. Công ti do một thành viên của khoa sinh học thuộc KAIST là Yeonsoo Seo làm giám đốc. Nhưng sau nhiều lần thử nghiệm, các thành viên của công ti không cách nào lặp lại những kết quả của Kim. Khi Yeonsoo Seo gặp Kim Tae kook để xem xét lại hồ sơ thí nghiệm lúc trước để đảm bảo họ làm đúng qui trình, Kim Tae kook không chịu (và không thể) cung cấp số liệu gốc. Vài ngày sau, Kim Tae kook rời Hàn Quốc đi Mĩ mà không báo cho đồng nghiệp biết. Ngày 12/2/2008 công ti quyết định báo cáo vấn đề cho khoa trưởng khoa sinh học của KAIST.Thêm nữa, một trong những tác giả của hai bài báo và cũng là nghiên cứu sinh của Kim Tae kook bắt đầu nghi ngờ kết quả công bố. Nghiên cứu sinh này không thể lặp lại kết quả mô tả trong hai bài báo bằng phương pháp mà Kim Tae kook mô tả. Nghiên cứu sinh quyết định báo cáo cho trưởng khoa sinh học giáo sư Lee Gyun Min biết vấn đề.
Khi có hai báo cáo, khoa trưởng - GS. Lee Gyun Min lập tức cho mở một cuộc điều tra nội bộ. Kết quả điều tra cho thấy GS. Kim Tae kook đã ngụy tạo dữ liệu và cố tình phân tích dữ liệu sai để có kết quả theo ý của mình! Hội đồng điều tra, trong đó có cả giám đốc Yeonsoo Seo. Cuộc điều tra đã kết luận rằng cả hai công trình nghiên cứu mà Kim Tae kook công bố không hàm chứa một sự thật nào! (Nguyên văn: "Our initial investigative results are strong enough to convince us that the two papers do not contain any scientific truth.")
GS. Kim Tae kook đã trở thành một Hwang Woo-Suk thứ hai của Hàn Quốc. Thế giới khoa học lại có thêm một trường hợp gian lận đầy tai tiếng. Tập san Science danh tiếng lại một lần nữa phải rút lại bài báo gian dối cũng từ một tác giả Hàn Quốc.
Khoa học không dung túng...
Khoa học không dung túng sự thiếu liêm chính. Ảnh minh họa. (Nguồn: sciencecareers.sciencemag.org)Trong khi công chúng Hàn Quốc phẫn nộ về sự việc, giới làm khoa học chắc sẽ không ngạc nhiên chút nào, bởi vì những trường hợp như thế này đã, đang, và sẽ còn xảy ra. Thật vậy, hôm 6/3, một nhà khoa học từng chiếm giải Nobel (Linda Buck) phải đành rút lại một bài báo công bố trên tập san Nature vào năm 2001, sau khi nhóm nghiên cứu của bà không cách nào lặp lại kết quả trong bài báo. Bài báo này đã được trích dẫn 138 lần kể từ khi công bố! Người chịu trách nhiệm chính trong công trình nghiên cứu này là Zhihua Zou (gốc Trung Quốc) thì nhất định vẫn không chịu nhận rằng đã ngụy tạo số liệu. Tuy nhiên, hội đồng điều tra cũng đang xem xét lại những bài báo của Zou.
Thông thường, các sản phẩm tri thức từ nghiên cứu khoa học phải được công bố trên các tập san chuyên ngành, và trước khi công bố đều phải trải qua một quá trình bình duyệt và phản biện bởi các chuyên gia trong ngành. Khi phản biện một công trình khoa học, các chuyên gia không tiếp cận được dữ liệu gốc của tác giả mà chỉ dựa vào các dữ liệu trình bày trong bài báo (thường là phân tích thống kê). Điều này có nghĩa là các nhà khoa học đặt sự tin tưởng lẫn nhau rất lớn; họ phải tin rằng những dữ liệu được trình bày trong bài báo là sự thật, được thu thập bằng những phương pháp như mô tả trong bài báo.
Do đó, đạo đức khoa học (scientific ethics) đóng một vai trò cực kì quan trọng trong nghiên cứu khoa học. Các qui ước về đạo đức khoa học bao gồm thành thật tri thức (intellectual honesty), cởi mở và công khai, ghi nhận đóng góp của đồng nghiệp một cách thích hợp, và có trách nhiệm trước công chúng và xã hội.
Nhưng ở những nước mới phát triển khoa học, người ta không xem trọng đạo đức khoa học. Tuy nhiên, khi một nhà khoa học đã công bố nghiên cứu thì họ chỉ có thể lừa gạt nhiều người trong một lần, hay lừa gạt một người trong nhiều lần, nhưng không thể nào lường gạt nhiều người trong nhiều lần.
Gian lận khoa học và ngụy tạo có xảy ra ở nước ta không? Tuy chưa có một cuộc điều tra nào được tiến hành, nhưng câu trả lời chắc chắn là có. Những trường hợp đạo văn trong các bài báo khoa học, đạo công trình nghiên cứu, lấn áp nghiên cứu sinh hay cộng sự viên cấp thấp, cướp công, sửa số liệu... từng được nêu trên báo chí, nhưng việc xét xử vẫn chưa rõ ràng.
Thật ra, nước ta thiếu một cơ chế để đương đầu với những vi phạm đạo đức khoa học, và do đó những trường hợp lem nhem trong khoa học thường không được giải quyết nghiêm chỉnh và nghiêm minh. Có lẽ đã đến lúc Nhà nước cần phải thiết lập một ủy ban hay cơ quan tương tự như Office of Research Integrity (Mĩ) để theo dõi và giải quyết tận gốc những gian lận trong khoa học.
Nhà nước có trách nhiệm phải đảm bảo tiền bạc và tài nguyên của người dân đầu tư cho nghiên cứu khoa học được sử dụng một cách thích hợp và xứng đáng. Khoa học xây dựng và tồn tại dựa trên tinh thần chân thực và liêm chính. Đảm bảo sự liêm chính và trung thực trong nghiên cứu là một bước quan trọng để nâng cao chất lượng nghiên cứu khoa học và nâng cao uy tín khoa học của nước nhà.
Vài trường hợp gian lận khoa học tiêu biểu
John Darsee: 10 năm thăng tiến nhờ... nghiên cứu giả! Trong những trường hợp gây nhiều tai tiếng trong dư luận công chúng có lẽ là trường hợp của bác sĩ John Darsee vào thập niên 1980 khi ông, lúc đó là một giáo sư trẻ thuộc Đại học Emory (Atlanta, bang Georgia, Mĩ), công bố một loạt 10 bài báo mà ông đứng tên tác giả đầu. Với thành tích ấn tượng đó, Darsee được thăng tiến nhanh chóng trong sự nghiệp khoa bảng, trở thành một nhà khoa học được nhiều đồng nghiệp kính trọng. Nhưng tất cả những bài báo đó là hoàn toàn giả tạo. Nói cách khác, ông đã tạo sự nghiệp dựa vào việc ngụy tạo nghiên cứu trong suốt 10 năm liền!
Jon Sudbo: Lừa cả hội đồng thẩm định
Năm 2005, Tập san Lancet (một tập san y học đứng vào hàng nhất nhì trên thế giới) công bố một công trình nghiên cứu của bác sĩ Jon Sudbo, chuyên gia về ung thư thuộc Bệnh viện Radium và Đại học Oslo (Na Uy). Trong bài báo, bác sĩ Sudbo và 13 cộng sự viên báo cáo rằng họ đã tiến hành một nghiên cứu đối chứng (case-control study) với 908 đối tượng, và kết quả cho thấy thuốc chống viêm NSAIDs (non-steroidal anti-inflammatory drugs) có hiệu quả làm giảm nguy cơ ung thư miệng. Phát hiện của bác sĩ Sudbo gây sự chú ý lớn của các chuyên gia trong lĩnh vực ung thư bởi vì các loại thuốc NSAID được sử dụng rất rộng rãi để giảm đau, nhất là đau thấp khớp, và tương đối rẻ, và nếu quả thật thuốc có hiệu quả chống ung thư thì đó là một tin vui cho bệnh nhân: một thuốc mà đạt hai mục tiêu. Sau khi công bố bài báo, Sudbo trở thành nổi tiếng trong giới chuyên môn về "phát hiện" mà ít ai nghĩ đến đó.
Sau này, người ta mới phát hiện trong số 908 đối tượng "ma" để nghiên cứu, có đến 250 người có cùng ngày tháng năm sinh! Tổng biên tập tập san Lancet, Richard Horton, phải thú nhận là Sudbo quá thông minh và tinh xảo đến độ ông có thể qua mặt tất cả 13 cộng sự viên là tác giả của bài báo, lường gạt tất cả các chuyên gia trong ngành đã bình duyệt bài báo, lường gạt luôn cả một chuyên gia thống kê học cũng là người bình duyệt bài báo! Hành động ngụy khoa học của bác sĩ Sudbo chỉ được phát hiện khi một nhà dịch tễ học người Na Uy chú ý đến đoạn văn mà Sudbo cho biết nguồn bệnh nhân mà ông nghiên cứu là trích từ một ngân hàng dữ liệu (database) về ung thư thuộc bệnh viện Radium, bởi vì trong thực tế ngân hàng dữ liệu này không hiện hữu!
Eric Poehlman: Đi tù vì nghiên cứu dỏm
Poehlman là cựu giáo sư y khoa, một chuyên gia về bệnh béo phì của Trường đại học Vermont (Mĩ). Trước khi bị phát hiện giả tạo số liệu và đi tù, Poehlman là một trong những “ngôi sao” sáng chói trong lĩnh vực nghiên cứu bệnh béo phì, với hơn 200 bài báo khoa học trên các tập san y khoa quốc tế, và được các đồng nghiệp cũng như các công ti dược mời thuyết giảng. Nhưng 10 bài báo khoa học và bài giảng trong các hội nghị suốt từ 1992 đến 2002 lại là những tác phẩm khoa học dựa vào số liệu do ông ngụy tạo để phù hợp với lí thuyết của mình.
Năm 1995, Poehlman trình bày dữ liệu mà ông báo cáo là thu thập từ một nghiên cứu đánh giá các đặc điểm về chuyển hóa năng lượng ở phụ nữ trong thời gian trước và sau mãn kinh. Các dữ liệu này được công bố trên tập san Annals of Internal Medicine (một tập san y khoa hàng đầu trên thế giới). Poehlman đã ngụy tạo số liệu mà ông cho là “nghiên cứu sơ bộ” để thu hút tài trợ đến gần 3 triệu USD từ NIH (cơ quan tài trợ cho phần lớn nghiên cứu y khoa ở Mĩ). Sau nhiều năm điều tra, Trường đại học quyết định sa thải Poehlman và Nha liêm chính trong nghiên cứu (ORI) truy tố ông ra tòa. Ngày 28/6/2006, Poehlman bị tòa xử phạt một năm tù và phải hoàn trả cho Nhà nước 542.000 USD. Đây là trường hợp nghiêm trọng nhất và lần đầu tiên trong lịch sử khoa học Mĩ một giáo sư gian lận trong khoa học phải ngồi tù.
- Nguyễn Văn Tuấn
đáng hổ thẹn
