Cú ngã và thần kinh học

Nguyễn Ngọc Lương

Administrator
Staff member
Hôm kia đi nhậu với bạn, vô toa let tự nhiên choáng, ngã oạch một cái, mê man vài giây. Sau đó về nhà lập tức đi chụp phim xem có vấn đề gì không. Thấy không có gì cảm thấy nhẹ nhõm không tả xiết bèn ngồi viết đôi dòng.

Khi ngồi uống bia huyết áp tăng, nhưng do ngồi nên máu lưu thông phần dưới tim không nhiều. Khi đột ngột đứng lên máu như được thoát ra chảy theo trọng lực xuống dưới làm não thiếu máu tạm thời. Phản xạ trong cơ thể lập tức bắt người ta phải ngã xuống để máu có thể chạy về nuôi não kịp thời. Trong quá trình ngã cơ chế phản xạ cũng đã được lập trình để bảo vệ đầu, bằng chứng là cơ sternocledomastoid co nhanh (đến giờ vẫn còn ê) kéo đầu về phía ngực (thông qua một cơ chế thăng bằng trong não). Kết quả là sọ chấn mạnh vào đất. Nếu may mắn (như tôi) thì chỉ ê đầu vài ngày đến 1 tuần (não chúng ta nằm trong một bể nước (dịch não tủy) và nhốt trong một cái hộp (sọ não) nên độ chống va đập khá tốt. Tuy nhiên lời khuyên với những ai bị như vậy là nhanh chóng kiểm tra (chụp phim X quang và CT) xem có chảy máu trong (internal haemorrhage) không vì nếu chảy máu trong có thể nguy hại tính mạng hoặc chí ít cũng gây tàn tật.

Trong cơ thể chúng ta có vô số những phản xạ như vậy: phản xạ nháy mắt, phản xạ nôn, phản xạ co đầu gối...v.v. Bạn có thể chê một diễn viên ngã không đẹp nhưng bạn cần phải biết muốn ngã "như thật" cần phải có thời gian luyện tập rất lâu dài để hệ thần kinh chủ động có thể át các phản xạ này.

Môn thần kinh học là một trong những môn học rất lý thú, và khó. Những gì bạn cho là hiển nhiên như mắt thấy, tai nghe, thực chất là một chuỗi các tương tác của các tế bào thần kinh để tạo cho bạn cảm giác thấy và nghe. Ở những người rối loạn thần kinh họ có thể "thấy" hoặc "nghe" những thứ rất quái dị, ví dụ ở những người tâm thần phân liệt luôn luôn nghe thấy ai đó thúc dục hãy tự tử đi, hãy tự tử đi. Những căn bệnh này đều có thể chữa trị bằng các loại thuốc ức chế các thụ thể của các chất dẫn truyền thần kinh trong con đường nghe/nhìn.

Trong ngành học về màu sắc ai cũng biết từ 3 màu cơ bản là đỏ vàng và lục có thể tạo ra tất cả các màu sắc khác. Cũng tình cờ tiến hóa cho con người, động vật duy nhất có đủ 3 sắc tố nón để nhận biết tất cả những màu sắc xung quanh chúng ta. Chỉ cần thiếu một trong 3 loại sắc tố đó sẽ gây mù màu. Tinh mắt như con chó cũng chỉ nhìn được màu trắng và đen. Có thể nói không ngoa rằng con người là sản phẩm tiến hóa cao nhất...
Đôi lời tản mạn muốn chia sẻ cùng các bạn. Xin chào đến với thế giới thần kinh học. Hãy kiếm một cuốn text về thần kinh học mới nhất để tự mình khám phá thế giới kỳ diệu của bộ óc và hệ thần kinh. Cuốn Kandel's Principles of Neural Science là một cuốn khá đẩy đủ để nghiên cứu về "phần hồn" của chúng ta :)
 
Nguyễn Hữu Hoàng said:
cái này đem căt bớt đoạn đầu tiên thì đăng lên trang chủ được :D

thậm chí nếu đổi chỗ khổ đầu tiên với khổ cuối cùng thì có thể post lên mục Truyện ngắn khoa học trên vnthuquan hoặc in trong SGK giáo dục công dân vì kết thúc mở và hàm lượng giáo dục cao.
 
Ối! Chủ yếu là mong có ai chia xẻ nỗi niềm thôi. ?:o Nếu các bạn có yêu cầu sẽ viết một bài mang tính giáo dục nhưng học thuật hơn.
Bài sẽ nói về các vùng của não & chức năng, các phản xạ, cơ chế thị giác và cơ chế sắc giác vậy.
 

Facebook

Thống kê diễn đàn

Threads
11,682
Messages
71,576
Members
55,875
Latest member
dv388cc
Back
Top