Bệnh tự miễn (autoimmune disease) là một trạng thái bệnh lý do có sự kết hợp của tự kháng thể mà gây ra viêm dẫn đến tổn thương thực thể và chức năng tại tế bào, mô, hay cơ quan. [1,tr 328]
Đặc điểm chủ yếu hoạt động của hệ thống miễn dịch là khả năng phân biệt cái "lạ" với cái của mình. Vì vậy sau khi phân biệt cái lạ và cái tôi hệ miễn dịch phải tạo ra cho mình một cơ chế dung nạp với các kháng nguyên bản thân, tức là ko gây phản ứng gì đối với bản thân cơ thể đang chứa nó, gọi là sự tự dung nạp. Tự dung nạp xảy ra theo nhiều cơ chế khác nhau:
1. Xóa bỏ clôn (clonal deletion)
2. Làm trơ clôn (clonal anergy)
3. Đánh mất thông tin (lack of communication)
4. Trung gian tế bào ức chế. [2, tr 10-14]
Bệnh tự miễn xảy ra khi cơ chế tự dung nạp bị ảnh hưởng hoặc mất chức năng gây ra bệnh.
Theo Mc Kay [1,tr 328]phải có đủ 5 tiêu chuẩn sau đây mới được coi là có bệnh:
1. Tiêu chuẩn mô bệnh học: có thâm nhiễm tế bào lymphô, có thoái hóa tơ huyết tại cơ quan có kháng nguyên.
2. Tiêu chuẩn nguyên nhân: có tự kháng thể dịch thể tương ứng với một kháng nguyên nào đó của bản thân.
3. Tiêu chuẩn điều trị: Có tác dụng của Corticoid hay các thuốc ức chế miễn dịch khác.
4. Tạo được một mô hình thực nghiệm tương tự trên súc vật thí nghiệm
5. Có xét nghiệm phát hiện ra được tự kháng thể dịch thể hay tế bào.
Một số bệnh tự miễn thường gặp.
I. Các bệnh thấp:
1. Viêm khớp dạng thấp
2. Viêm khớp mãn tính thiếu niên
3. Viêm đốt sống huyết thanh âm tính
4. Lupus ban đỏ hệ thống
5. Xơ hóa hệ thống
6. Hội chứng Sj ogren
7. Viêm đa cơ/viêm da cơ
8. Viêm mạch
9. Viêm đa động mạch mới
10. Bệnh u hạt Wegener
II. Bệnh tiêu hóa gan mật
1. Viêm đại tràng loét
2. Viêm gan mãn tính tiến triển
3. Xơ gan mật tiên phát
III. Bệnh máu
1. Thiếu máu tự miễn
2. Ban giảm tiểu cầu vô căn
3. Thiếu máu ác tính
IV. Bệnh nội tiết
1. Bệnh Basedow
2. Viêm tuyến giáp Hashimoto
3. Đái đường tự miễn.
4. Bệnh Addison
V. Bệnh Da:
1. Pemphigus
2. Bạch biến
VI. Bệnh các cơ quan khác
1. Nhược cơ nặng
2. Hội chứng Goodpasture
3. Bệnh vô sinh tự miễn đàn ông
Tài liệu:
1. Vũ Triệu An, Jean Claude Homberg. Miễn dịch học. Y học, 2001
2. Huỳnh Đình Chiến. Bệnh tự miễn. Y học, 1996
----------------------------------------------
Em đang học về phần này, mong các anh các chị góp ý, và đặt câu hỏi giúp ạ. Tài liệu viết như vậy đã đúng chưa ạ?
Đặc điểm chủ yếu hoạt động của hệ thống miễn dịch là khả năng phân biệt cái "lạ" với cái của mình. Vì vậy sau khi phân biệt cái lạ và cái tôi hệ miễn dịch phải tạo ra cho mình một cơ chế dung nạp với các kháng nguyên bản thân, tức là ko gây phản ứng gì đối với bản thân cơ thể đang chứa nó, gọi là sự tự dung nạp. Tự dung nạp xảy ra theo nhiều cơ chế khác nhau:
1. Xóa bỏ clôn (clonal deletion)
2. Làm trơ clôn (clonal anergy)
3. Đánh mất thông tin (lack of communication)
4. Trung gian tế bào ức chế. [2, tr 10-14]
Bệnh tự miễn xảy ra khi cơ chế tự dung nạp bị ảnh hưởng hoặc mất chức năng gây ra bệnh.
Theo Mc Kay [1,tr 328]phải có đủ 5 tiêu chuẩn sau đây mới được coi là có bệnh:
1. Tiêu chuẩn mô bệnh học: có thâm nhiễm tế bào lymphô, có thoái hóa tơ huyết tại cơ quan có kháng nguyên.
2. Tiêu chuẩn nguyên nhân: có tự kháng thể dịch thể tương ứng với một kháng nguyên nào đó của bản thân.
3. Tiêu chuẩn điều trị: Có tác dụng của Corticoid hay các thuốc ức chế miễn dịch khác.
4. Tạo được một mô hình thực nghiệm tương tự trên súc vật thí nghiệm
5. Có xét nghiệm phát hiện ra được tự kháng thể dịch thể hay tế bào.
Một số bệnh tự miễn thường gặp.
I. Các bệnh thấp:
1. Viêm khớp dạng thấp
2. Viêm khớp mãn tính thiếu niên
3. Viêm đốt sống huyết thanh âm tính
4. Lupus ban đỏ hệ thống
5. Xơ hóa hệ thống
6. Hội chứng Sj ogren
7. Viêm đa cơ/viêm da cơ
8. Viêm mạch
9. Viêm đa động mạch mới
10. Bệnh u hạt Wegener
II. Bệnh tiêu hóa gan mật
1. Viêm đại tràng loét
2. Viêm gan mãn tính tiến triển
3. Xơ gan mật tiên phát
III. Bệnh máu
1. Thiếu máu tự miễn
2. Ban giảm tiểu cầu vô căn
3. Thiếu máu ác tính
IV. Bệnh nội tiết
1. Bệnh Basedow
2. Viêm tuyến giáp Hashimoto
3. Đái đường tự miễn.
4. Bệnh Addison
V. Bệnh Da:
1. Pemphigus
2. Bạch biến
VI. Bệnh các cơ quan khác
1. Nhược cơ nặng
2. Hội chứng Goodpasture
3. Bệnh vô sinh tự miễn đàn ông
Tài liệu:
1. Vũ Triệu An, Jean Claude Homberg. Miễn dịch học. Y học, 2001
2. Huỳnh Đình Chiến. Bệnh tự miễn. Y học, 1996
----------------------------------------------
Em đang học về phần này, mong các anh các chị góp ý, và đặt câu hỏi giúp ạ. Tài liệu viết như vậy đã đúng chưa ạ?