Hỏi về thuật ngữ SHPT

[Vũ Phương Thanh]

Chào các bác,
Các bác làm ơn cho em hỏi về mấy thuật ngữ này nhé. Em thường gặp các từ như : "pre-peptide"; "pro-sequence" hay "prepro-peptide (sequence)", "knock-out mouse"; phương pháp "chromatofocusing"... vậy nên dịch sang tiếng Việt thế nào cho chuẩn nhỉ. (Còn nhiều từ nữa, em chưa nhớ ra, sẽ nhờ cậy các bác sau vây ? )
Cảm ơn nhiều nha.

 

[Nguyễn Xuân Hưng]

Cách tốt nhất là bạn tìm định nghĩa chuẩn của các thuật ngữ đó rồi dịch sang tiếng Việt theo ý mình hiểu và phù hợp ngữ cảnh.

Sau đó bạn post lên đây những từ dịch của bạn, mọi người sẽ cùng góp ý.

 

[Vũ Phương Thanh]

hichic, em không tìm nổi từ tương ứng trong tiếng Việt nên thường để nguyên tiếng Anh rồi bê nguyên cái định nghĩa của nó đặt bên cạnh.
Riêng từ "Chromatofocusing" em định dịch là Sắc ký tập trung (kiểu word by word ý mà) nhưng có tiền bối chỉ giáo là Sắc ký điểm. Để giải thích về thuật ngữ này không thể chỉ mở ngoặc bên cạnh được. Bác nào đã từng làm việc với phương pháp này chỉ giúp em với.
Thanks a lot.

 

[Nguyễn Xuân Hưng]

Vấn đề Việt hóa không phải lúc nào cũng dễ dàng. Với các từ Thanh kể trên theo tôi như sau (bác nào có cách dịch tốt hơn mời ra tay)

knock-out mouse: chuột bất hoạt biểu hiện một gene nào đó (hay chuột bất hoạt gene
pre-peptide)

chromatofocusing: sắc ký theo điểm đẳng điện (hay sắc ký đẳng điện???)

Phân biệt giữa pre- và pro- phải tùy ngữ cảnh, theo định nghĩa trong cuốn OXFORD DICTIONARY OF BIOCHEMISTRY AND MOLECULAR BIOLOGY thì

pro
1 before in time or position; anterior; projecting
2 for, on behalf of, substituting for, favouring, encouraging, etc.
3 (in biochemistry) denoting (inactive or less active) biosynthetic precursor of the (class of) proteinaceous agent specified, to which it is convertible by proteolytic cleavage in a specific manner.

pre
1 before in time, position, sequence, rank
2 denoting a substance that moves faster than a specified substance in a separative procedure. Usage in this sense for naming proteins is now deprecated in order to avoid confusion with def. 3.
3 denoting a (usually metabolic) precursor, whether endogenous or exogenous, of the (class of) substance specified;

Prepro
denoting preprotein of the proprotein of a specified protein, or prepolypeptide of the propolypeptide of a polypeptide.


Theo http://medical-dictionary.thefreedictionary.com thì

preproprotein /pre•pro•pro•tein/ (-pro-pro´ten) any precursor of a proprotein.

proprotein /pro•pro•tein/ (pro-pro´ten) a protein that is cleaved to form a smaller protein, e.g., proinsulin, the precursor of insulin.

 

[Vũ Phương Thanh]

Cảm ơn anh Hưng.
Về ý nghĩa của các thuật ngữ mà em đưa ra thì không phải bàn đến rồi. Tuy nhiên, hiện nay Cục sở hữu trí tuệ Việt Nam không chấp nhận các thuật ngữ Tiếng Anh mà bắt phải Việt hóa hết (đây cũng là hạn chế). Cái khó là Việt hóa thế nào cho chuẩn thì sáng chế mới được cấp bằng.
Theo em biết, hiện nay có quy định là các đề tài nghiên cứu đều phải đăng ký sở hữu trí tuệ. Hy vọng sẽ sớm có một cuốn từ điển về Công nghệ sinh học cập nhật các thuật ngữ mới nhất. :wink: Mà các bác biết không từ điển sinh học của NXB KHKT (cuốn dày dày, giá bìa 210k ý) dịch promoter là "gen khởi đầu" vậy mà bọn em vẫn phải theo đấy. ?
Cảm ơn các bác đã theo dõi topic này.

 

[Cao Xuân Hiếu]

Cảm ơn anh Hưng.
Về ý nghĩa của các thuật ngữ mà em đưa ra thì không phải bàn đến rồi. Tuy nhiên, hiện nay Cục sở hữu trí tuệ Việt Nam không chấp nhận các thuật ngữ Tiếng Anh mà bắt phải Việt hóa hết (đây cũng là hạn chế). Cái khó là Việt hóa thế nào cho chuẩn thì sáng chế mới được cấp bằng.
Theo em biết, hiện nay có quy định là các đề tài nghiên cứu đều phải đăng ký sở hữu trí tuệ. Hy vọng sẽ sớm có một cuốn từ điển về Công nghệ sinh học cập nhật các thuật ngữ mới nhất. :wink: Mà các bác biết không từ điển sinh học của NXB KHKT (cuốn dày dày, giá bìa 210k ý) dịch promoter là "gen khởi đầu" vậy mà bọn em vẫn phải theo đấy.  
Cảm ơn các bác đã theo dõi topic này.

promoter = vùng khởi động (ko nên gọi là gene )