Theo mình được biết,trong Y khoa có một chứng bệnh đó là : Chứng tắc nghẽn mạch do bọt khí
(Định nghĩa : Tắc nghẽn một mạch máu do nhữn bọt khí di chuyển tới .)
Căn nguyên :
1. Giảm khí nén :
Nghẽn động mạch do bọt khí thường hay xảy ra trong trường hợp giảm áp suất đột ngột khi những thợ lặn sử dụng máy thở tự động từ độ sâu dưới nước trở lên mặt nước quá nhanh.
Khi thợ lặn ngoi lên mặt nước đồng thời ngừng thở (thanh môn khép kín ) không khí không ra được khỏi phổi sẽ bị dồn kín trong các phế nang , và giãn nở ra trong quá trình lên nông dần .Vì không khí thở vào không tự do thoát ra được ,nên làm cho phổi giãn mạnh ra và làm tăng áp suất trong phế nang.Lúc đó khí sẽ lọt vào trong máu ở các tĩnh mạch phổi , và từ đây về tim , rồi bọt khí sẽ theo các đông mạch cảnh vào các động mạch não , gây ra nghẽn mạch , hậu quả là đối tượng bị bất tỉnh (mất tri giác) đột ngột , có hoặc không có kèm theo co giật.
2. Truyền máu :
Nếu để không khí lọt vào tĩnh mạch trong khi truyền máu thì bọt khí sẽ hình thành trong buồng tim và làm cho tim bơm máu không hiệu quả nhất thời. Tai biến này có thể xảy ra khi thay ông truyền hoặc khi truyền máu dưới áp suất của máu đựng trong chai.
3. Ngoài ra còn những nguyên nhân khác.
Triệu chứng:bất tỉnh (mất tri giác) đột ngột ở thợ lặn trongkhi ngoi lên mặt nước hoặc sau khi lên khỏi mặt hoặc sau khi lên khỏi mặt nước .Cũng có thể xảy ra co giật , liệt nhệ người . Phổi giãn có thể kèm theo tràn khí trung thất hoặc khí thũng dưói da, tràn khí màng phổi .
Trở lại với chủ đề thì thực chất thuật ngữ “Sốc phản vệ” là một hiện tượng quá mẫm typ I (quá mẫn dùng để chỉ tình trạng đáp ứng với kháng nguyên ở mức quá mạnh mẽ , biểu thị bằng các triệu chứng bệnh lý”).Tên gọi phản vệ (anaphylaxie) là muốn nói lên hiện tượng “không được bảo vệ”.
Sốc phản vệ thực nghiệm được tiến hành trên chó năm 1902 do Portier và Richet (Pháp): Khi chó đã có kháng thể trong máu , nếu tiêm nhanh một liều kháng nguyên lớn vào tĩnh mạch ,chó sẽ chết ?nhanh ngay sau đó .Sốc phản vệ ở chó biểu hiện như sau:sau vài phút ,chó khuỵu xuống ,vãi đãi ,khó thở , tụt huyết áp và chết .Mổ ra , gan tím ngắt , mạc treo ứ máu tĩnh mạch do co thắt tĩnh mạch trên gan.
Sốc phản vệ ở người rất nặng nề , dễ gây chết , xem như một cấp cứu khẩn cấp . Sốc phản vệ cũng chỉ mới xuất hiện gần đay , từ khi con người biết sản xuất chế phẩm nhân tạo (thuốc hoá chất , có tính kháng nguyên và có tính sinh IgE) đồng thời biết sử dụng bơm tiêm đưa chúng vào cơ thể với mục đích điều trị, chuẩn đoán.
Biểu hiện :chỉ sau 5-30 phút kể từ lúc tiêm thuốc vào cơ thể đã xuất hiện khó thở , tụt huyết áp cấp, rồi trạng thái sốc xuất hiện , như tái xám , mồ hội lạnh ,… .Nhiều khi có dấu hiệu thực vật (nôn nao , mửa ói , run rẩy…) và dấu hiệu da (ban ,mẩn , ngứa…) kèm theo.
Tài liệu tham khảo :cuốn :"Sổ tay lâm sàng và điều trị" -tập II (nhà xuất bản Y học )
